Słodkie 'bestsellery' - najlepsze wypieki na Wigilię i Boże Narodzenie

Oprócz pierogów z kapustą i grzybami, karpia w galarecie czy sałatki śledziowej, na świątecznym stole nie może zabraknąć także wyśmienitych ciast i ciasteczek. Sprawdzą się i te klasyczne, jak piernik, makowiec czy keks, jak i te mniej tradycyjne. Co warto upiec?
Piernik Piernik NATALIA NOWAK - BRATEK

Piernik

Piernik możesz przygotować zarówno na miodzie prawdziwym, jak i sztucznym (będzie nieco bardziej miękki). By nabrał dodatkowego smaku, możesz podgrzać nieco powideł lub dżemu, przetrzeć przez sitko i posmarować nimi piernik, a następnie oblać sporą ilością czekolady roztopionej w kąpieli wodnej.

Piernik

6 jajek
1,5 szklanki cukru
300 g masła
500 g miodu (najlepiej gryczanego)
350 g mąki pszennej + 2-3 łyżki do obtoczenia bakalii
300 g mąki żytniej typ 720
2 łyżeczki sody oczyszczonej
4 łyżeczki przyprawy do piernika
2 szklanki zsiadłego mleka
500 g mieszanych ulubionych bakalii

Polewa czekoladowa:
4 łyżki masła
8 łyżek cukru
4 łyżki naturalnego kakao
4 łyżki kwaśnej śmietany 22 proc.

Ubijamy jajka z cukrem na kogel-mogel. Roztapiamy masło, dodajemy miód i podgrzewamy, mieszając, aż się rozpuści. Gdy ostygnie, mieszamy z jajkami. Mąkę łączymy z sodą i przyprawami. Do mieszaniny jajek, miodu i masła dodajemy po łyżce - na zmianę - mąkę oraz kwaśne mleko. Stale mieszamy, aż powstanie gładkie ciasto (można mikserem na niskich obrotach). Bakalie mieszamy z 2-3 łyżkami mąki, przekładamy na sitko, aby usunąć nadmiar mąki, a następnie dodajemy do ciasta piernikowego, delikatnie mieszając - chodzi o to, aby bakalie dobrze rozłożyły się w cieście, inaczej opadną na dno podczas pieczenia. Dwie keksówki smarujemy masłem, wyściełamy pergaminem, napełniamy ciastem. Nożem rysujemy rowek (wzdłuż, przez środek każdej porcji ciasta) - podczas pieczenia ciasto rośnie i jeśli go nie nadkroimy, popęka nierównomiernie i nieładnie. Pieczemy w 170°C przez 45-50 minut. Patyczek wetknięty w ciasto powinien po wyjęciu być suchy. Upieczone pierniki studzimy przez kilka minut w formie, wyjmujemy i studzimy całkowicie.
Przygotowujemy polewę. Masło, cukier i kakao podgrzewamy na małym ogniu, mieszając, aż cukier się rozpuści. Zdejmujemy z ognia, dodajemy śmietanę, mieszamy, aż powstanie gładka polewa. Lekko studzimy, rozsmarowujemy na piernikach. Można udekorować całymi obranymi migdałami, kandyzowaną skórką pomarańczową lub żurawinami. Czekamy, aż polewa zastygnie, kroimy na porcje.
Rada: Możemy ułatwić sobie pracę, robiąc polewę ze stopionej czekolady. Aby taka polewa nie zmatowiała po ponownym zastudzeniu, najlepiej stopić tabliczkę czekolady na parze, a do roztopionej dodać drugą tabliczkę - tym razem startą na drobnej tarce. Mieszamy, aż obie czekolady się połączą.

Miękkie pierniczki orzechowe Miękkie pierniczki orzechowe Fot. Sławomir Smolarek

Miękkie pierniczki orzechowe

Przepis na miękkie pierniczki warto zanotować, jeśli przed świętami nie masz zbyt wiele czasu na przygotowania i będziesz je piec w ostatniej chwili. Jeśli nadal wydają ci się zbyt twarde, możesz włożyć je do szczelnego pojemnika z jabłkami pokrojonymi w cząstki i odczekać dzień lub dwa, by nieco zmiękły. Trzymając je w puszce dłużej pamiętaj by co 1-2 dni wymieniać jabłka.

Miękkie pierniczki orzechowe

1 szklanka brązowego cukru
3/4 szklanki płynnego miodu
50 g miękkiego masła lub margaryny
2 jajka
2 i 2/3 szklanki mąki pszennej
3/4 szklanki orzechów laskowych
3/4 szklanki płatków migdałowych
3 łyżki kakao
1 łyżka cynamonu
1 łyżeczka mielonego imbiru
1/2 łyżeczki zmielonych lub utłuczonych goździków
3/4 łyżeczki soli
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/4 łyżeczki sody oczyszczonej
1/2 szklanki posiekanej skórki pomarańczowej lub drobno
posiekanych suszonych moreli

Orzechy laskowe i płatki migdałowe zmiksuj na proszek lub zmiel w maszynce. W dużej misce wymieszaj mąkę z orzechami, kakao, cynamonem, imbirem, goździkami, solą, proszkiem do pieczenia i sodą. Miękkie masło lub margarynę ubij mikserem z cukrem i miodem na puszystą masę. Nie przerywając ubijania, dodaj stopniowo po jajku. Zmniejsz obroty miksera i porcjami wsypuj przygotowaną mąkę z przyprawami. Na koniec dodaj skórkę pomarańczową. Wilgotną dłonią formuj z masy kulki i układaj je, lekko spłaszczając, na wyłożonych papierem do pieczenia blaszkach. Wstaw do piekarnika rozgrzanego do 180 st. C i piecz około 15 min, a następnie wystudź. Ostudzone pierniczki możesz polukrować lub oblać polewą czekoladową.
Rada: cynamon, imbir i goździki możesz zastąpić gotową mieszanką do pierników.

Autor: Zuzanna Wiciejowska

Makowiec Makowiec Fot. Łukasz Giza / Agencja Wyborcza.pl

Makowiec

By zaoszczędzić czas, przygotowując makowca możesz sięgnąć po gotową masę makową. Jeśli jednak wolisz wykonać wszystko samodzielnie, wypróbuj nasz kolejny przepis na pyszny domowy makowiec.

Makowiec

450 g (3 szklanki) mąki pszennej
375 ml (1 i 1/2 szklanki) mleka 3 proc.
50 g (1/4 kostki) masła
110 g cukru
30 g świeżych drożdży
2 jajka (całe)
szczypta soli
1 puszka (ok. 1 kg) gotowej masy makowej
100 g miękkich rodzynek
100 g posiekanych orzechów włoskich
50 g posiekanej skórki pomarańczowej
płynny miód (opcjonalnie)

Podgrzej mleko, wymieszaj z łyżką cukru, rozkruszonymi drożdżami i 2-3 łyżkami mąki. Odstaw, żeby drożdże zaczęły pracować. Jajka utrzyj z pozostałym cukrem na puszystą masę. Z pozostałej mąki uformuj kopczyk i zrób w nim dołek. Wlej do niego wyrośnięty odczyn, wymieszaj, a następnie dodaj kogel-mogel, rozpuszczone masło i sól. Dokładnie i długo wyrabiaj ciasto - powinno odchodzić od ręki. Jeśli używasz miksera, na powierzchni ciasta powinny powstawać pęcherzyki powietrza. Przełóż do miski, przykryj suchą ściereczką i odstaw w ciepłe nieprzewiewne miejsce, aż ciasto podwoi swoją objętość (1-1,5 godziny). Wymieszaj masę makową z bakaliami. Jeśli jest bardzo ścisła, dodaj trochę miodu. Wyrośnięte ciasto ponownie zagnieć, a następnie na lnianej ściereczce dość cienko rozwałkuj je w prostokąt (nie za cienko, żeby ciasto się nie przerywało). Rozłóż na nim masę makową - zachowaj około 1,5 cm wolnych brzegów. Delikatnie, wspomagając się ściereczką, zwiń całość w roladę. Ostrożnie przełóż makowiec spojeniem ciasta do dołu do prostokątnej formy keksówki - lekko natłuszczonej i wyłożonej papierem do pieczenia. Odstaw na pół godziny do ponownego wyrośnięcia. Makowiec wstaw do piekarnika rozgrzanego do 170 st. C i piecz 35-40 minut, aż wierzch będzie złocistobrązowy. Wyjmij, ostudź i polukruj lub przed podaniem posyp cukrem pudrem.

Autor: Zbigniew Kurleto

Sernik królewski Sernik królewski Fot. Shutterstock

Sernik królewski

Nie wyobrażasz sobie świątecznego stołu bez sernika? Nic dziwnego, to - obok szarlotki - jedno z ulubionych ciast Polaków. Na święta polecamy również: sernik orzechowy, sernik czekoladowy, sernik staropolski z żurawiną, sernik z rosą i sernik "snickers".

Sernik królewski

Ciasto:
400 g mąki pszennej (3 szklanki "z górką")
3 łyżki kakao
200 g cukru (1 szklanka)
2 łyżeczki proszku do pieczenia
1 łyżka cukru waniliowego (lub 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego)
250 g masła
3 żółtka

Masa serowa:
1,25 kg tłustego twarogu zmielonego trzykrotnie
1 i 1/4 szklanki cukru
1 opakowanie cukru waniliowego (lub 1 łyżeczka ekstraktu)
1 opakowanie budyniu waniliowego lub śmietankowego
125 g masła
4 jajka (oddzielnie białka i żółtka)

Przygotuj ciasto: Wszystkie składniki szybko zagnieć i podziel na dwie równe połowy. Każdą owiń folią spożywczą i włóż do lodówki na minimum 1 godzinę.
Przygotuj masę serową: Masło utrzyj z cukrami. Wciąż ucierając dodawaj po jednym żółtku, a później stopniowo (po łyżce) twaróg. Następnie dodaj budyń. Na koniec ubij białka i delikatnie wymieszaj z masą serową.
Piekarnik rozgrzej do temperatury 180 stopni Celsjusza. Dużą blachę wyłóż papierem do pieczenia. Jedną połowę ciasta rozwałkuj i wyłóż nią brytfannę lub zetrzyj na tarce. Na tak przygotowany spód wylej masę serową. Na nią zetrzyj drugą część ciasta. Piecz przez godzinę. Pozostaw w uchylonym piekarniku do ostudzenia, a następnie odstaw w chłodne miejsce (najlepiej do lodówki), aby sernik całkowicie stężał.

Florentynki Florentynki ARKADIUSZ ŚCICHOCKI

Florentynki

Florentynki to w zasadzie nie wypieki (choć można spotkać i wersje pieczone). Sprawdzą się jednak świetnie w roli świątecznych słodkości. W sam raz dla wielbicieli bakalii i karmelu.

Florentynki

80 ml śmietanki kremówki
30 g masła + łyżka do natłuszczenia blachy
100 g cukru
10 g miodu
100 g skórki pomarańczowej
100 g płatków migdałowych
50 g mąki
tabliczka stopionej czekolady

Gotujemy śmietankę z masłem, cukrem i miodem, a następnie mieszamy z posiekaną skórką pomarańczową i płatkami migdałowymi. Przekładamy masę na dużą patelnię z grubym dnem i podgrzewamy, aby odparowała i zgęstniała. Na natłuszczoną blachę nakładamy nieduże porcje masy, rozpłaszczamy je, tak aby powstały cienkie placuszki. Studzimy je i ostrożnie zdejmujemy z blachy, podważając szerokim nożem. Spody ciastek smarujemy cienką warstwą czekolady, a kiedy zastygnie, smarujemy jeszcze raz.

Ciasto kajmakowe Ciasto kajmakowe Fot. Łukasz Giza / Agencja Wyborcza.pl

Ciasto kajmakowe

By przyspieszyć pracę, do tego ciasta możesz wykorzystać również gotowy kajmak z puszki. Najlepiej, aby był to produkt sprawdzony, od zaufanego producenta. Dzięki temu jest większa szansa na to, że unikniesz przykrych niespodzianek, jak nieodpowiedni smak, czy konsystencja kupionego kajmaku.

Ciasto kajmakowe

ciasto:
500 g (3 i 1/3 szklanki) mąki pszennej
250 g (2 szklanki) cukru pudru
150 g płynnego miodu
100 g (1/2 kostki) masła
2 jajka
50 g (2 łyżki) kakao
1 łyżeczka esencji waniliowej
1 łyżeczka sody oczyszczonej
szczypta soli

500 ml (2 szklanki) schłodzonej śmietanki 30 lub 36 proc.
1 puszka (ok. 500 g) skondensowanego słodzonego mleka
100 g uprażonych dowolnych orzechów

Przygotuj ciasto: wymieszaj mąkę z sodą i solą. Masło utrzyj z cukrem pudrem na puszysty krem, następnie, nie przerywając ubijania, stopniowo dodawaj po jednym jajku oraz miód. Do masy partiami dodaj mąkę i dokładnie wyrób ciasto. Podziel je na dwie równe części, do jednej dodaj kakao, wymieszaj i zawiń w folię spożywczą. Prostokątną foremkę wyłóż papierem do pieczenia i delikatnie natłuść. Rozwałkuj jasne ciasto i przełóż do formy. Wstaw do piekarnika rozgrzanego do 180 st. C i piecz około 20 minut, aż ciasto będzie złociste. Wyjmij z pieca, odstaw na 3 minuty i ostrożnie wyjmij z formy. Foremkę ponownie wyłóż pergaminem, natłuść, przełóż do niej rozwałkowane ciasto z kakao i upiecz jak poprzednie. Wyjmij i ostudź.
Puszkę mleka przełóż do garnka, zalej taką ilością wody, aby pokryła puszkę. Doprowadź do wrzenia i gotuj minimum 2 godziny, uzupełniając poziom wody. Odstaw w wodzie do wystygnięcia (nie otwieraj puszki od razu - to niebezpieczne, bo gorący karmel może cię poparzyć!).
Śmietankę ubij na sztywno i przełóż nią placki. Wierzch udekoruj kajmakiem i posiekanymi orzechami.
Rada: kakao możesz zastąpić 3 łyżeczkami kawy rozpuszczalnej. Do dekoracji zamiast orzechów możesz użyć mieszanki bakalii lub specjalnych świątecznych dekoracji spożywczych, np. gwiazdek czekoladowych.

Autor: Zbigniew Kurleto

Więcej o:
Copyright © Agora SA