Środek lata to dobry czas na przygotowanie przetworów. Oto siedem inspiracji nie tylko na dżemy czy soki

Choć latem raczej nie mamy ochoty na myślenie o tym, co będzie zimą, to warto się jednak przemóc. To idealny czas na przygotowanie domowej spiżarni, z której będziemy korzystać w trakcie zimniejszych, ubogich w sezonowe owoce i warzywa miesięcy. Czym warto wypełnić słoiki? Oto kilka inspiracji.
Pasteryzacja, czyli wekowanie, polega na podgrzewaniu słoików bądź weków wraz z zawartością w temperaturze nie przekraczającej 100 stopni Celsjusza Pasteryzacja, czyli wekowanie, polega na podgrzewaniu słoików bądź weków wraz z zawartością w temperaturze nie przekraczającej 100 stopni Celsjusza Fot. tangratannakra/ Shutterstock

Pasteryzacja - jak się za to zabrać?

Pasteryzacja to nic innego jak proces, który pozwala na szczelne zamknięcie przetworów wewnątrz słoików, bez dostępu powietrza. Dzięki temu jedzenie się nie psuje i można przechowywać je przez kilka miesięcy, a nawet lat.

Najczęściej wybieranym sposobem pasteryzacji jest ten na mokro, czyli w garnku z wodą. W dokładnie wyczyszczonych słoikach lub butelkach umieszczamy sok, dżem czy tarte buraczki, następnie je zakręcamy i wstawiamy do garnka, na którego dnie znajduje się ściereczka amortyzująca podskakujące naczynia. Do środka wlewamy wodę, doprowadzamy ją do wrzenia, po czym gotujemy słoiki przez 15-40 minut, w zależności od tego, jakie przetwory przyrządzamy. Po tym czasie odstawiamy przetwory do swobodnego ostygnięcia.

Można też pasteryzować przetwory nieco szybciej, ale ich trwałość może być nieco mniejsza niż przy poprzednim sposobie. Jeśli przygotowujecie soki lub dżemy, które od razu są gorące, warto je ostrożnie przełożyć do słoików czy butelek, zakręcić, po czym ustawić do góry dnem. Dobrze jest takie gorące przetwory okryć ręcznikiem, aby wolniej traciły ciepło. W ten sposób wieczko się dokładnie zassie do wewnątrz. 

Podczas pasteryzowania najważniejsze, by:

  • słoiki i nakrętki były dokładnie wyczyszczone i odtłuszczone - szczególnie w miejscu gwintów,
  • po całym procesie wieczka były zassane do wewnątrz słoików i butelek.

Więcej o pasteryzacji możecie przeczytać w osobnym artykule: Pasteryzacja - na czym polega? Jak zapasteryzować słoiki?. A tymczasem zapraszamy do czerpania inspiracji z poniższych przepisów.

Kiszone rzodkiewki Kiszone rzodkiewki Fot. Shutterstock/Viktoria Hodos

Kiszone rzodkiewki lub kalafior

Składniki:

  • dwa pęczki rzodkiewek
  • ok. litra wody
  • dwie łyżki soli

Krok po kroku:

  1. Rzodkiewki oczyszczamy i odkrawamy z nich ogonki. Wkładamy do wyparzonych słoików. Możemy je wcześniej dowolnie pokroić, ale nie jest to konieczne.
  2. W garnku zagotowujemy wodę z solą, po czym gorący roztwór przelewamy do naczyń z rzodkiewkami i szczelnie zakręcamy wieczkiem.
  3. Słoiki ustawiamy do góry dnem i pozostawiamy do ostygnięcia. Następnie odwracamy i ustawiamy na tacce na trzy-cztery dni. W tym czasie może wydobywać się z nich piana, co jest całkowicie normalne przy intensywnej fermentacji. Po upływie kilku dni wieczka powinny być zassane. Gdy to się stanie, rzodkiewki odstawiamy do spiżarni. Będą gotowe po około dwóch tygodniach, ale można je przechowywać także przez kilka miesięcy.

Do słoików wraz z rzodkiewkami można włożyć inne dodatki, na przykład ząbki czosnku, gorczycę, liście laurowe, świeże liście winorośli lub porzeczki, baldachimy kopru albo kawałki papryczek chilli (z nimi należy jednak uważać, bo rzodkiewki same w sobie mają dosyć ostry smak).

W taki sam sposób można ukisić również różyczki kalafiora. Zapach nie będzie zbyt apetyczny, ale - uwierzcie nam - smak to zrekompensuje. Dodatkowo taka kiszonka to samo zdrowie.

Dżem pomidorowy Dżem pomidorowy Fot. Shutterstock/Nelli Syrotynska

Dżem pomidorowy

Składniki:

  • pół kilograma pomidorów
  • cztery łyżki cukru
  • pół łyżeczki soli
  • dwa ząbki czosnku
  • papryczka chilli
  • łyżka oliwy
  • świeżo zmielony czarny pieprz do smaku
  • ocet winny lub jabłkowy do smaku
  • opcjonalnie ulubione suszone zioła (na przykład tymianek, oregano lub bazylia)

Krok po kroku:

  1. Pomidory sparzamy i obieramy ze skórki. Kroimy w plastry lub kostkę.
  2. Czosnek i papryczkę drobno siekamy.
  3. W rondelku rozgrzewamy oliwę, po czym przez kilkanaście sekund podsmażamy razem czosnek i papryczkę.
  4. Następnie do rondelka przekładamy pomidory i dodajemy sól, pieprz, cukier, ocet oraz zioła, jeśli ich używamy.
  5. Całość mieszamy i gotujemy pod przykryciem na wolnym ogniu przez około dwie godziny. Gdy pomidory staną się szkliste, a ich konsystencja podobna do dżemu, możemy wyłączyć palnik. Masę możemy zblendować na gładko lub pozostawić wyczuwalne kawałki pomidorów.
  6. Jeszcze gorący dżem przekładamy do wyparzonych słoiczków i ustawiamy do góry dnem. Przykrywamy naczynia ręcznikiem i pozostawiamy do całkowitego ostudzenia.
Ogórki kiszone Ogórki kiszone fot. SosnaRadosna / shutterstock.com

Kiszone ogórki

Składniki:

  • ogórki gruntowe (małe)
  • parę gałązek kopru (po jednym koszyczku kwiatowym na słoik)
  • całe główki czosnku
  • świeży chrzan
  • sól
  • pieprz w ziarnach
  • czysta woda (ilość zależy od liczby ogórków)

Krok po kroku:

  1. Przygotowujemy duży, kamionkowy garnek lub słój. Jeśli nie dysponujemy takim naczyniem, musimy zaopatrzyć się w kilka pojemnych (najlepiej litrowych) słoików.
  2. Naczynia porządnie myjemy (najlepiej wyparzamy) i osuszamy.
  3. Ogórki dokładnie myjemy i osuszamy.
  4. Do każdego słoika wkładamy ogórki (powinny stać w nim pionowo).
  5. Następnie do każdego słoika dodajemy po dwa ząbki czosnku, kawałek chrzanu (ok. dwóch centymetrów długości i centymetra grubości) i koszyczek kwiatowy kopru.
  6. Gotujemy wodę.
  7. Do litrowych słoików z ogórkami dodajemy po jednej niepełnej łyżce soli i jedno lub dwa ziarenka pieprzu. Ile soli do kiszonych ogórków? Jeśli gotujemy wodę z solą, należy dodać ok. jedną łyżkę na każdy litr wody.
  8. Gorącą wodę wlewamy do słoików. Pamiętajmy, aby wszystkie składniki były w niej zanurzone. Po wlaniu wody czym prędzej zakręcamy słoiki. Róbmy to bardzo dokładnie, ponieważ podczas procesu kiszenia wieczka mogą się rozszczelnić.
  9. Na pierwsze 24 godziny warto umieścić słoiki w ciepłym miejscu. Możemy je nakryć kocem lub umieścić w okolicy grzejnika. Następnie możemy je przełożyć do spiżarni lub piwnicy.
Dżem wiśniowy robi się z wiśni i cukru, ale możecie dodać również produkt z dodatkiem pektyn, np. żelfiks lub cukier żelujący Dżem wiśniowy robi się z wiśni i cukru, ale możecie dodać również produkt z dodatkiem pektyn, np. żelfiks lub cukier żelujący Fot. Jana Kollarova/ Shutterstock

Dżem wiśniowy

Składniki:

  • kilogram wiśni
  • 80 dag cukru

Krok po kroku:

  1. Wiśnie myjemy, a następnie usuwamy z nich szypułki. Za pomocą drylownicy lub ręcznie usuwamy z każdego z owoców pestkę.
  2. Wydrylowane wiśnie zasypujemy cukrem, a następnie odstawiamy na około 30 minut.
  3. Po tym czasie wrzucamy je do dużego garnka (powinien mieć szerokie dno, dzięki czemu z owoców szybciej odparuje nadmiar płynu) i zaczynamy gotować. Od czasu do czasu mieszamy dżem drewnianą łyżką.
  4. Gdy masa zacznie gęstnieć, gotujemy ją jeszcze przez około 15 minut.
  5. Następnie przelewamy gorący dżem wiśniowy do wcześniej przygotowanych, wyparzonych i osuszonych słoików. Przecieramy brzeg ściereczką lub ręcznikiem papierowym.
  6. Każdy ze słoików dokładnie zakręcamy. Ustawiamy je na wieczkach i pozostawiamy w tej pozycji do ostygnięcia.
Marynowane grzyby / zdjęcie ilustracyjne Marynowane grzyby / zdjęcie ilustracyjne Fot. Shutterstock/Halinskyi Maksym / zdjęcie ilustracyjne

Marynowane grzyby

Składniki:

  • kilogram małych grzybów (kurek, borowików, podgrzybków, maślaków, zielonek)
  • jedna szalotka
  • jedna marchewka

Składniki na zalewę:

  • dwie szklanki wody
  • pół szklanki octu 10 procent
  • czubata łyżka cukru
  • czubata łyżeczka soli
  • dwa listki laurowe
  • cztery ziarna ziela angielskiego
  • łyżeczka jasnej gorczycy
  • łyżeczka ziaren pieprzu

Dodatkowo:

  • wyparzone słoiczki

Sposób przygotowania:

  1. Grzyby dokładnie oczyszczamy i opłukujemy. Cebulę kroimy w piórka, a marchewkę w plasterki (przy pomocy małych foremek do ciastek lub zwykłego nożyka możemy z plastrów marchewki powycinać różne wzorki, np. gwiazdki czy serduszka).
  2. W dużym garnku zagotowujemy lekko osoloną wodę. Grzyby, cebulę oraz marchewkę wrzucamy na wrzątek i gotujemy około siedmiu minut. Odcedzamy i przekładamy do wyparzonych słoiczków tak, aby sięgały do 3/4 ich wysokości.
  3. W międzyczasie przygotowujemy zalewę. Wszystkie składniki umieszczamy w garnku i zagotowujemy. Wrzącą zalewą wypełniamy słoiki z grzybami (staramy się, aby do każdego słoika trafiło mniej więcej tyle samo przypraw).
  4. Od razu zakręcamy słoiki i ustawiamy je do góry dnem do czasu ostygnięcia. Przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu.
Konfitura z czerwonej cebuli Konfitura z czerwonej cebuli Fot. Shutterstock/Lyudmila Mikhailovskaya

Konfitura z czerwonej cebuli

Składniki:

  • pół kilograma czerwonej cebuli
  • 200 g brązowego cukru
  • trzy łyżki octu winnego lub balsamicznego
  • łyżka suszonych lub jedna bądź dwie gałązki świeżych ziół (na przykład rozmarynu lub tymianku)

Krok po kroku:

  1. Cebulę kroimy w piórka, a następnie wkładamy ją na dno szerokiego garnka lub patelni.
  2. Do środka dodajemy pozostałe składniki i smażymy całość przez około 30 minut.
  3. Gorącą konfiturę przekładamy do wyparzonych słoików, zakręcamy, ustawiamy do góry dnem i przykrywamy ręcznikiem. Po całkowitym ostudzeniu przewracamy słoiki, wieczka powinny być wklęsłe. Teraz można je odstawić do spiżarni.

Na patelnię można też dodać miąższ z fig, wiśnie lub inne owoce. Chlust czerwonego wina również nada konfiturze wyjątkowego smaku.

Taka konfitura doskonale sprawdzi się jako dodatek do burgerów, pasztetów i kanapek, a także potraw typowo obiadowych, na przykład z pieczoną kaczką, z rybą lub białą kiełbasą. Świetnie też smakuje w duecie z serami, na przykład halloumi lub bursztynem.

Kompot z jabłek Kompot z jabłek shutterstock

Kompot z jabłek i gruszek

Składniki:

  • trzy spore jabłka
  • trzy słodkie gruszki
  • osiem goździków
  • pół litra wody
  • pięć łyżek cukru*

*Ilość cukru możemy modyfikować samodzielnie. Warto wziąć pod uwagę, jak słodkie są owoce, z których korzystamy. Na początek można dodać cukru mniej i ewentualnie dosłodzić kompot przed rozlaniem do naczyń.

Krok po kroku:

  1. Jabłka i gruszki dokładnie myjemy - nie będziemy ich obierać do przygotowania kompotu. Kroimy owoce w ósemki i usuwamy gniazda nasienne oraz korzonki.
  2. Wkładamy je do garnka, zasypujemy cukrem, wrzucamy goździki i nalewamy wodę.
  3. Gotujemy całość na małym ogniu przez około pół godziny od zagotowania.
  4. Zdejmujemy go z ognia. Możemy go pozostawić z cząstkami owoców lub przecedzić.
  5. Gorący kompot przelewamy do wyparzonych słoików, dokładnie zakręcamy, ustawiamy do góry dnem i owijamy ręcznikiem, aby wolno oddawały ciepło. Zassane wieczka będą świadczyły o prawidłowej pasteryzacji.
Więcej o:
Copyright © Agora SA