Święta ekonomicznie - kilka przepisów na niedrogie dania i wypieki

Sałatka jarzynowa to klasyka, która sprawdzi się na każdym świątecznym stole. Do jej przygotowania możesz wykorzystać włoszczyznę, która pozostanie z gotowania wywaru na wigilijną zupę. Jeśli chcesz zaostrzyć smak sałatki, dodaj do niej na przykład nieco pikantnej musztardy.

Sałatka jarzynowa

4 marchewki
2 pietruszki
1 średni ziemniak (opcjonalnie)
1/2 niedużego selera
4 ogórki kiszone lub konserwowe
1 cebula lub nieduży por
2 jajka na twardo
1 jabłko
1 puszka groszku konserwowego
4 czubate łyżki majonezu
sól
pieprz

Marchewkę, pietruszkę, selera i ziemniaka obierz, zalej wodą, posól i ugotuj. W zależności od tego, jak lubisz, ugotuj do miękkości lub pozostaw lekko twarde. Cebulę, jabłko i ogórki obierz ze skórki, a jajka ze skorupek. Wszystkie składniki pokrój w grubą lub drobną kostkę, w zależności od tego, jak lubisz. Groszek wyjmij z puszki i odsącz na sitku. Wszystkie składniki przełóż do miski i wymieszaj. Dodaj majonez, wymieszaj i dopraw solą i pieprzem.
Rady: Sałatkę możesz wykonać z warzyw, które posłużyły np. do ugotowania wywaru czy rosołu. Niektórzy zamiast groszku dodają fasolę, są też wersje z kukurydzą i papryką. Kompozycja sałatki zależy od upodobań, można ją doprawić słodką sproszkowaną papryką lub curry.

Autor: Maria Szkop

Barszcz czerwony na domowym zakwasie nie tak trudno przygotować. Do tego jest pyszny, zdrowy i tani. Będzie idealny z dodatkiem pieczonych pierożków lub pasztecików z kapustą i grzybami.

Składniki:

Zakwas na barszcz:
2 buraki
2 ząbki czosnku
2 liście laurowe
4 ziarenka ziela angielskiego
1 łyżka soli gruboziarnistej
1/2 łyżeczki cukru
1 kromka razowego chleba

Czysty barszcz:
2-3 buraki
1 jabłko
1 gruby plaster selera
2 ząbki czosnku
1 liść laurowy
3 ziarna ziela angielskiego
3 szklanki przecedzonego przez ściereczkę zakwasu
sól
pieprz
cukier

Sposób przygotowania:

Robimy zakwas: Buraki obieramy i kroimy w plastry. Wkładamy do litrowego słoika, dodając przyprawy i pokruszony chleb. Zalewamy 3 szklankami przegotowanej, ciepłej wody i odstawiamy na 3-4 dni.
Robimy czysty barszcz: Buraki obieramy i tniemy na plastry. Układamy w garnku, dodajemy obrane, pokrojone w ćwiartki jabłko, seler, pokrojony w słupki czosnek. Wlewamy 2-3 szklanki wody i gotujemy na małym ogniu godzinę. Dodajemy zakwas, zagotowujemy. Przykrywamy, odstawiamy na kilka godzin. Przecedzamy i podgrzewamy.

Autorzy: Dorota Próchniewicz, Teo Vafidis, Anna Wrońska

Dobrym dodatkiem do wigilijnego barszczu będą pieczone pierogi z kapustą i grzybami. Jeśli nie masz suszonych grzybów, a nie chcesz ich kupować ze względu na cenę, możesz zastąpić je pieczarkami. Farsz może nie będzie tak aromatyczny, ale nadal będzie pyszny.

Składniki:

Ciasto:
75 g drożdży
1 łyżeczka cukru
1 żółtko
5 łyżek kwaśnej śmietany
5 łyżek mleka
1/2 kg mąki
25 dag masła lub margaryny
1 jajko do posmarowania pierogów

Farsz:
1 kg kiszonej kapusty
1 kg białej kapusty
20 dag suszonych grzybów
1 jajko
2-3 średnie cebule
sól
pieprz
gałka muszkatołowa
2 łyżki oleju
2-4 łyżki tartej bułki

Sposób przygotowania:

Na dzień wcześniej, zanim zaczniesz robić pierogi, pokrusz grzyby i zalej je wodą.
Zrób ciasto: drożdże rozkrusz, dodaj cukier i odstaw, żeby zaczęły rosnąć. Do miski wlej śmietanę i mleko, dodaj żółtko i szczyptę soli, dokładnie wymieszaj widelcem. Mąkę wysyp na stolnicę, dodaj masło i posiekaj. Dodaj mieszankę śmietanową i drożdże, wyrabiaj, aż powstanie gładkie ciasto. Przykryj i odstaw na pół godziny w chłodne miejsce.
Tymczasem zacznij robić farsz: białą kapustę poszatkuj, zalej wrzątkiem i gotuj 10 minut. Dodaj kiszoną kapustę, posól, gotuj razem ok. godziny. Grzyby obgotuj w wodzie, w której się moczyły (około 10 minut od chwili, gdy się zagotują) i wrzuć do kapusty. Cebulę posiekaj i zeszklij na oleju, dodaj do gotującej się kapusty z grzybami. Wymieszaj, zdejmij z ognia, odciśnij na sicie i przepuść przez maszynkę. Przypraw do smaku, dodaj jajko i tyle tartej bułki, aby farsz był zwięzły. Wymieszaj.
Rozgrzej piekarnik do 150°C. Ciasto cienko rozwałkuj, powycinaj kółka, pośrodku każdego ułóż porcję kapusty. Dokładnie zlep brzegi, formując pierożki. Odłóż pierogi na blaszkę, przykryj ręcznikiem i pozostaw do wyrośnięcia na 15-20 minut. Posmaruj pierogi roztrzepanym jajkiem. Wstaw do nagrzanego piekarnika i piecz przez ok. 20 minut, aż się przyrumienią. Podawaj do barszczu.

Źródło: Nowa Kuchnia Polska

Jeśli na twoim wigilijnym stole nie może zabraknąć karpia, wybierz takiego, który waży około 1 kilograma (jego głowy, ogona, kręgosłupa i płetw możesz użyć do przygotowania rybnego bulionu). By karp był najsmaczniejszy, należy obłożyć go plasterkami cebuli lub cytryny (albo i jednym i drugim) i wstawić na kilka godzin - a najlepiej na całą noc - do lodówki. Rybę podawaj z pieczywem lub ziemniakami.

Karp wigilijny - składniki:

1 karp (lub gotowe dzwonka bądź filety z niego)*
sok wyciśnięty z cytryny
sok wyciśnięty z pomarańczy
sól i pieprz
masło
* Jesteśmy zdecydowanie za tym, by karp do tego dania kupiony był podzielony już na dzwonka lub filetowany!

Do smażenia:

bułka tarta
mąka
jajko
olej roślinny

Do pieczenia: łyżka miodu

Jak przygotować karpia do pieczenia lub smażenia?

Najpierw przepłucz karpia pod bieżącą wodą. Podziel karpia na dzwonka lub wykrój filety. Mięso oprósz solą i pieprzem, oraz skrop sokiem z cytryny i pomarańczy. Odstaw na pół godziny, by mięso się zamarynowało. Jeśli pieczesz rybę, zostaw więcej marynaty do podlania jej.

Jak piec karpia?
Do pozostałej ilości marynaty dodaj łyżkę miodu, wymieszaj. Dno naczynia żaroodpornego posmaruj masłem, wyłóż kawałki ryby. Podlej marynatą z cytryny, pomarańczy i miodu, a następnie połóż małe kawałki masła na wierzch. Piecz przez ok. 30 minut w temperaturze 180 stopni Celsjusza. Pieczony karp będzie mniej kaloryczny, a posmak mułu nie będzie tak mocno wyczuwalny. Podawaj ze świeżym chlebem.

Jak smażyć karpia?
Do miseczek wysyp osobno mąkę i bułkę tartą, do kolejnej wbij jajko i roztrzep je. Kawałki karpia obtocz w mące, następnie w roztrzepanym jajku, a później w bułce tartej. Na patelni rozgrzej masło z dodatkiem oleju roślinnego. Karpia smaż na złoto z obu stron. Po usmażeniu połóż go na papierowym ręczniku, by wchłonął nadmiar tłuszczu. Podawaj z warzywami przygotowanymi jak do ryby po grecku i chlebem.

Przepis: aleko

Rybę po grecku możesz podawać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Najlepsza jest na drugi dzień po przygotowaniu - gdy wszystkie smaki nieco się "przegryzą".

Składniki:

1 kg filetów kilka ryby mrożonej (morszczuk albo mintaj lub sola)
4 średnie marchewki
2 średnie pietruszki
mały seler
4 cebule
większy słoiczek koncentratu pomidorowego
1 liść laurowy
kilka ziaren pieprzu
sól
2 ziarenka ziela angielskiego
olej do smażenia
1/2 szklanki wody
cukier
natka pietruszki do dekoracji

Sposób przygotowania:

Marchew, pietruszkę i selera obierz, umyj i zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Na patelni rozgrzej 3 łyżki oliwy, podsmaż starte warzywa, lekko posól, a po kilku minutach przykryj patelnię i duś na wolnym ogniu. W razie potrzeby podlej niewielką ilością wody. Rybę rozmroź, pokrój na kawałki, skrop sokiem z cytryny, popieprz i lekko posól (ostrożnie - rybę łatwo przesolić), obtocz w mące i obsmaż z obu stron na złoty kolor. Cebulę obierz, pokrój w piórka i po usmażeniu filetów wrzuć na patelnię. Usmaż na lekko złoty kolor. Do garnka przełóż cebulę i uduszone warzywa, dodaj listek laurowy, ziarna pieprzu i ziela angielskiego, dodaj koncentrat, odrobinę cukru i podlej 1/4 szklanki wody. Duś na wolnym ogniu mieszając od czasu do czasu. Gdy warzywa będą miękkie, układaj je na półmisku na zmianę z usmażoną rybą. Na wierzchu powinny być warzywa. Udekoruj gałązkami natki. Potrawę podawaj na ciepło lub na zimno.

Autor: Maria Szkop

Sernik czy makowiec nie należą do najtańszych ciast, podobnie jak pełen bakalii keks czy piernik z dodatkiem miodu. Zamiast nich możesz przygotować na przykład korzenne ciasto marchewkowe, ucieraną babkę drożdżową, babkę ponczową czy też drożdżową struclę, przełożoną domowymi powidłami ze śliwek.

Składniki:

3 jajka
szklanka cukru
2 szklanki mąki
łyżeczka proszku do pieczenia
łyżeczka sody oczyszczonej
2 łyżeczki kakao
2 łyżeczki mielonego cynamonu
3 marchewki starte na tarce o dużych oczkach
szklanka oleju

Krem waniliowy:
100 g serka naturalnego kremowego
100 g miękkiego masła
pół łyżeczki esencji waniliowej
pół szklanki cukru pudru

Sposób przygotowania:

Białka jaj ubijamy na sztywno, dodajemy cukier i ubijamy dalej. Następnie dodajemy żółtka i miksujemy. Do puszystego kogla-mogla wsypujemy przesianą mąkę, proszek do pieczenia, sodę, kakao, cynamon. Mieszamy. Następnie wrzucamy startą marchewkę i olej. Łączymy wszystkie składniki. Ciasto wylewamy do wyłożonej papierem keksówki (30x10cm). Pieczemy godzinę w 180°C.
Wszystkie składniki kremu miksujemy. Kiedy ciasto wystygnie, możemy posmarować wierzch lub przełożyć je kremem. Można również smarować kremem każdy plaster ciasta przed podaniem.

Chrupiące ciasteczka z makiem z pewnością ucieszą dzieci. Z ciasta możecie wyciąć dowolne kształty, a po upieczeniu udekorować je według uznania.

Składniki:

125 g mąki
70 g masła
łyżeczka proszku do pieczenia
50 g cukru pudru
żółtko
2 łyżki mleka 2%
30 g maku (niemielonego)

Sposób przygotowania:

Rozgrzewamy piekarnik do 160°C, włączamy termoobieg. Zagniatamy mąkę z masłem, proszkiem do pieczenia, cukrem pudrem, żółtkiem, mlekiem i makiem na gładką masę. Następnie rozwałkowujemy ciasto na około 2 mm i wycinamy z niego ciasteczka foremkami o różnych kształtach. Wykładamy blachę papierem pergaminowym, układamy na nim ciasteczka i pieczemy około 6 minut.