Jakie potrawy wigilijne na Śląsku spożywa się na początku wieczerzy?
A zatem jakie potrawy wigilijne na Śląsku podaje się na początku wieczerzy wigilijnej, po przełamaniu się opłatkiem? Na początek na stole pojawia się zupa. Jedną z najstarszych zup na śląskich stołach jest polewka z ziaren konopi, nazywana siemieniotką. Obecnie jest już jednak rzadkością, znacznie częściej Ślązacy sięgają po rosół czy żur na bazie wywaru rybnego, bądź zupy grzybowe.
Siemieniotka
Składniki:
- 1 kg nasion konopi,
- 1 cebula,
- 100 ml słodkiej śmietany,
- sól, cukier, pieprz.
Nasiona konopi gotować w wodzie, kilkakrotnie odlewając wodę, by pozbyć się goryczki. Gdy nasiona zaczną pękać, odcedzić je i ucierać drewnianą pałką przez sitko, przelewając wodą, aż do uzyskania mleczka. Powstałe mleczko zagotować z wodą i cebulą. Wyjąć wygotowaną cebulę, dodać słodką śmietanę. Przyprawić solą, cukrem i pieprzem. Podawać z uprażoną kaszą jęczmienną.
Zupa grzybowa
Składniki:
- włoszczyzna,
- 50 gramów suszonych grzybów,
- 2 małe cebule,
- łyżka masła,
- liść laurowy,
- 4 ziarna ziela angielskiego,
- olej do smażenia,
- sól, pieprz do smaku,
- natka pietruszki do dekoracji,
- uszka z grzybami lub łazanki.
Grzyby umyć i ugotować w wodzie. Włoszczyznę zetrzeć na tarce, podsmażyć i dodać do gotującego się wywaru. Cebulę delikatnie podsmażyć, aż do zrumienienia, przełożyć do gotującego się wywaru. Całość dalej gotować do miękkości grzybów, następnie odcedzić zupę. Dodać przyprawy i masło. Podawać z uszkami lub łazankami, udekorowaną świeżą natką pietruszki.
Zupa rybna
Składniki:
- 3 wyczyszczone głowy rybie,
- kawałek pora,
- pasternak,
- 2 marchewki,
- liście laurowe,
- ziele angielskie,
- 2-3 ząbki czosnku,
- sól, pieprz do smaku,
- 40 gramów masła,
- łyżka mąki pszennej,
- grzanki.
Rybie głowy oraz warzywa włożyć do dużego garnka i zalać wodą. Zagotować, dodać przyprawy, gotować na małym ogniu przez około godzinę, od czasu do czasu mieszając. Po ugotowaniu zupę przecedzić. Masło roztopić w rondelku, dodać mąkę. Mieszać, uważając, by się nie przypaliło. Zalać wodą, ciągle mieszając, by nie zrobiły się grudki. Tak przygotowaną zasmażkę wlać do zupy i wymieszać. Podawać z grzankami.
Dania wigilijne na Śląsku: pora na danie główne
Jakie dania wigilijne na Śląsku podawane są jako danie główne? Oczywiście karp (najczęściej smażony), kartofle i kapusta z grochem lub kapusta z grzybami. Zanim jednak na stole pojawi się karp, apetyt pobudzą harynki, czyli śledzie, przygotowywane według różnych przepisów. Interesującym daniem jest również panczkraut, zwany inaczej ciapkapustą.
Ciapkapusta (panczkraut)
Składniki:
- 0,5 kg ziemniaków,
- 400 gramów kapusty kiszonej bez marchewki,
- kilka ząbków czosnku lub cebula,
- sól, pieprz do smaku.
Ziemniaki obrać, pokroić, ugotować w osolonej wodzie, odcedzić i ugnieść na gładko. Kapustę gotować pod przykryciem z dodatkiem niepełnej szklanki wody przez około pół godziny – aż zrobi się miękka, a woda odparuje (jeśli woda odparuje wcześniej, należy ją uzupełnić). Na patelni podsmażyć potarty czosnek lub zrumienić posiekaną cebulę. Wszystkie składniki połączyć, doprawić i wymieszać na gładką masę.
Kapusta z grochem
Składniki:
- 1 kg kiszonej kapusty,
- szklanka niełuskanego grochu,
- 1 duża cebula,
- 1 liść laurowy,
- 2-3 owoce jałowca,
- masło,
- olej,
- sól, pieprz do smaku.
Groch zalać na noc wodą, rano odcedzić, zalać wrzątkiem i odstawić na minimum godzinę. Następnie ugotować go do miękkości na wolnym ogniu. Kapustę posiekać i odcisnąć, zalać wodą, dodać liść laurowy i jałowiec, gotować na małym ogniu aż do miękkości. Po ugotowaniu wymieszać z grochem i odstawić z ognia. Cebulę podsmażyć na złoto na oleju, dodać do kapusty z grochem, wymieszać. Doprawić solą i pieprzem, gotować jeszcze przez chwilę, wciąż mieszając.
Tradycyjne potrawy wigilijne na Śląsku: bez słodyczy ani rusz!
Tradycyjne potrawy wigilijne na Śląsku to również słodkości: moczka (nazywana też zupą piernikową), makówki, pierniczki oraz obowiązkowy kompot wigilijny z suszonych owoców.
Moczka
Składniki:
- 200 gramów suszonego piernika miodowego,
- 2 litry kompotu owocowego (truskawkowego lub agrestowego),
- 250 ml ciemnego piwa,
- 250 gramów migdałów obranych (całych),
- 150 gramów orzechów laskowych łuskanych (całych),
- 100 gramów orzechów włoskich łuskanych (połówki),
- 200 gramów śliwek suszonych z pestkami,
- 150 gramów rodzynek,
- 150 gramów małych fig suszonych,
- sok z cytryny,
- cukier,
- sól.
Kompot zagotować, dodać do niego migdały, gotować 15 minut, dodać orzechy laskowe, po chwili śliwki, rodzynki i figi, a na końcu orzechy włoskie. Piernik pokruszyć lub zetrzeć na tarce, wymieszać z zimnym piwem, dodać do kompotu z bakaliami. Przyprawić cukrem, solą i sokiem z cytryny, całość zagotować. Moczka powinna nabrać konsystencji budyniu. Podawać ją można na ciepło lub na zimno.
Makówki
Składniki:
- 200 gramów zmielonego maku,
- ok. 300 ml mleka,
- półtorej łyżki cukru,
- 2 łyżki miodu,
- ok. 100 gramów rodzynek,
- ok. 50 gramów płatków migdałów,
- ok. 50 gramów orzechów,
- 2 maślane bułki bądź chałka ewentualnie bułka pszenna.
- Do namaczania bułki: pół szklanki mleka, odrobina masła, dwie łyżeczki cukru.
Do garnka wlać odrobinę wody, wsypać zmielony mak i zalać go mlekiem, a następnie zacząć gotować na małym ogniu, tak by masa się nie przypaliła. Dodać cukier i miód, ciągle mieszając. Na koniec do masy wsypać bakalie. W miseczce wymieszać pół szklanki mleka, pół szklanki gorącej wody, odrobinę masła i 2 łyżeczki cukru, namoczyć w tym plastry bułki. Namoczoną bułkę układać na dnie salaterki, nałożyć na nią część masy, układać na przemian kolejne warstwy bułki i masy. Wierzch warto przyozdobić bakaliami.
Kompot wigilijny
Składniki:
- 100 gramów suszonych śliwek,
- 100 gramów suszonych jabłek,
- 100 gramów suszonych gruszek,
- 50 gramów moreli suszonych,
- 60 gramów rodzynek,
- 5 fig suszonych,
- 200 gramów cukru lub 100 gramów miodu,
- sok z połówki cytryny.
Jabłka, gruszki, śliwki i morele moczyć przez kilka godzin w przegotowanej (letniej) wodzie. Po kilku godzinach dodać do nich figi i cukier lub miód, gotować aż owoce będą pół miękkie, dodać rodzynki, gotować dalej do miękkości wszystkich owoców. Dodać sok z cytryny i przestudzić.
Potrawy wigilijne na Śląsku [lista]
Jak widać potrawy wigilijne na Śląsku są dość charakterystyczne. Oto lista dań, z których minimum sześć pojawia się na wigilijnych śląskich stołach:
- zupa rybna,
- zupa grzybowa,
- siemieniotka,
- harynki (śledzie),
- karp smażony,
- kartofle,
- kapusta z grzybami,
- kapusta z grochem,
- ciapkapusta (panczkraut),
- moczka,
- śląski kompot wigilijny,
- makówki,
- pierniczki.
Zobacz też: Potrawy wigilijne we Francji. Co jada się w Boże Narodzenie nad Sekwaną?
