Warszawski przedwojenny cymes, czyli pańska skórka. Mamy przepis sprzed stu lat na kultowe cukierki z cmentarza

Pańska skórka. Jeśli jesteś spoza Warszawy, ta nazwa raczej ci nic nie powie. Jeśli jednak mieszkasz w stolicy, znasz doskonale te kultowe słodkości. Pojawiają się na przycmentarnych straganach we Wszystkich Świętych, a sposób ich przygotowania owiany jest legendą. Co to jest pańska skórka, dlaczego jest taka wyjątkowa i jak ją zrobić? Mamy przepis z 1908 roku.
Zobacz wideo

Pańska skórka to dla warszawiaków nieodłączny element tradycji Wszystkich Świętych. Tego dnia na przycmentarnych straganach oprócz zniczy i wiązanek znajdziemy kosze pełne jasnoróżowych cukierków zawiniętych w pergaminowy papier. Pańska skórka - cmentarne cukierki, które owiane są legendą. Każdy je zna, ale tylko kilku rodowitych warszawiaków "starej daty" wie, jaka jest tradycyjna receptura i nie bardzo chce się nią podzielić. My jednak mamy przepis na pańską skórkę, dawniej - "panieńską" (przez skojarzenie z gładką skórą młodych dziewcząt), z "Kucharza polskiego" wydanego w 1908 roku. 

Pańska skórkaPańska skórka Fot. Anna Czuba

Pańska skórka to słodkie cukierki robione najczęściej z cukru lub miodu z dodatkiem syropu owocowego oraz mąki ziemniaczanej i ubitych białek. Pierwsze wzmianki o tym specjale pojawiły się w Słowniku Języka Polskiego pod redakcją Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwieckiego, wydanego w 1908 roku. Słownik tak opisuje "panieńską skórkę":

"Słodkie ciastko ślazowe, sprzedawane w tabliczkach po aptekach, jako środek od kaszlu lub jako przysmak".

W późniejszym wydaniu tegoż słownika (1915 r.), możemy dowiedzieć się nieco więcej o warszawskim specjale:

Wyrób apteczny, raczej przysmak, niż lek, dawany dzieciom kaszlącym, a złożony z gumy arabskiej, cukru miałkiego, białka jajecznego, ubitego na pianę i olejku kwiatu pomarańczowego, z czego tworzy się tabliczki czworokątne, suszone w cieple umiarkowanym.

"Warszawski przedwojenny cymes"

Pańska skórka podobno wywodzi się z warszawskiej Pragi, gdzie pod koniec XIX wieku jej wyrobem zajmowała się jedna rodzina. Od tamtego czasu, przepis na pańską skórkę jest przekazywany z pokolenia na pokolenie. Na szczęście udało nam się rozszyfrować smak cmentarnych cukierków i rozłożyć go na czynniki pierwsze. Jeśli jesteś spoza Warszawy, a chcesz spróbować, czym raczyli się ludzie we Wszystkich Świętych sto lat temu, oto przepis na pańską skórkę.

"Najczystrzej gumy arabskiej pół funta nalać garncem zdrojowej, albo rzecznej wody i gotować na ogniu dopóki się nie rozpuści, gdy to nastąpi przecedzić przez flanelę, a po zupełnem wystudzeniu dodać funt miałko utłuczonego cukru, wstawić na węgle i gotować bardzo wolno, gdy zacznie iść para z kotła i masa zgęstnieje, mieszając szybko, dodawać po trosze pianę z 8 białek tęgo ubitą, aby się nie zważyła, poczem zestawić z ognia i nalewać natychmiast w papierowe foremki olejkiem migdałowem, albo najlepszą oliwą wysmarowane. Po wystudzeniu wyjętą masę z foremek posmarować raz jeszcze olejkiem migdałowem, albo oliwą i przechowywać w słoju. Panieńska skórka wyborną jest na kaszel - przepis należy uzupełnić o wodę różaną lub sok malinowy."

- "Kucharz polski" - wydanie z 1908 roku.

Z polskiego na nasze - przepis na pańską skórkę od pani Józefy, producentki cukierków

Przepis pani Józefy pochodzi z serwisu metrowarszawa.gazeta.pl, z artykułu z 2015 roku.

Składniki:

  • 6 dag żelatyny
  • 6 białek
  • 53 dag cukru pudru
  • 1 łyżka syropu różanego
  • 1 łyżka konfitury z róży
  • 4 łyżki mąki ziemniaczanej
  • 2 łyżki przecieru z truskawek

Sposób wykonania:

  1. 150 ml wody zagotuj z 50 dag cukru pudru, dodaj  syrop różany, konfiturę i wymieszaj. Następnie  zdejmij garnek z ognia.
  2. Do gorącego płynu dodaj żelatynę i dokładnie rozpuść. W dużej misce ubij białka i dodaj resztę cukru. Następnie cienkim strumieniem wlewaj gorący syrop, ciągle ubijając masę mikserem lub trzepaczką.
  3. Do masy dodaj przecier z truskawek i dobrze wymieszaj. Mieszankę wylej na blachę wyłożona pergaminem i posyp mąką ziemniaczaną. Odstaw do ostygnięcia na 1-2 godziny.
  4. Za pomocą noża zanurzanego w gorącej wodzie, a potem osuszonego, pokrój masę na małe kawałki. Trzymaj w dużym słoiku, najlepiej szczelnie zamkniętym.

W 2008 roku pańska skórka została wpisana na listę produktów tradycyjnych dla regionu Mazowsza.

Haps.pl jest dla Was i dla Was piszemy o kulinariach. Nie oznacza to jednak, że nie pamiętamy i nie myślimy o Ukrainie. Wszystkie najważniejsze informacje znajdziecie w tych miejscach: wiadomości.gazeta.pl,kobieta.gazeta.pl/ukraina.

Więcej o: