W Polsce rodzajów klusek jest nieskończona ilość. Wśród tych czarnych mocno wyróżniają się dwa rodzaje. Wielkopolskie i Śląskie robimy i podajemy inaczej. Sprawdź przepis na te mniej znane, ale kochane na Śląsku.
Wielkopolskie szare kluski
Już w XIX wieku w Wielkopolsce na stołach królowały ziemniaki. Jedną z podstawowych potraw ziemniaczanych były kluski wykonywane na wiele różnych sposobów. Jak możemy przeczytać na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju wsi - każda część regionu charakteryzowała się innym rodzajem:
- Kulochy zwane również kulankami czy nagusami - to kluski z utartych surowych ziemniaków bez dodatku mąki.
- Sztaplarki to podobne kluski, ale przygotowywane są z dodatkiem mąki oraz jajka.
- Tartusy lub skubanki to kluski przygotowywane z surowych i gotowanych ziemniaków w proporcji 1:1 z dodatkiem mąki żytniej.
Znana do dziś nazwa szarych klusek określa ogólnie kluski, które wyrabia się z tartych surowych ziemniaków. Według aktualnych przepisów Wielkopolskich, do pyr dodaje się jajka, mąkę pszenną, sól i wszystko wyrabia na jednolitą masę. Wyrobioną masę ziemniaczaną kładzie się łyżką na wrzącą osoloną wodę. Często spotykanym daniem w Poznaniu są ugotowane kluski z okrasą z przetopionego boczku wędzonego lub słoniny z cebulą, a jako dodatek pojawia się ugotowana kiszona kapusta.
Śląskie czorne kluchy - gumiklyjzy
Kluseczki z charakterystycznym dołkiem pochodzą z Górnego Śląska. Tradycyjnie przygotowywane z tartych ziemniaków nazywamy kluskami śląskimi czarnymi, szarymi lub czornymi. Słynne białe gumiklyjzy znane są w całej Polsce, mało kto jednak wie, że występują również w wersji czarnej. Różnią się bowiem składem i kolorem. Aby zrobić śląskie szare kluski oprócz ziemniaków gotowanych, wykorzystuje się również surowe w stosunku 1:1. By uzyskać ciemny kolor, ziemniaki starte odstawia się na pewien czas, by ściemniały. Gotują się nieco dłużej niż białe i dodaje się do nich mniej mąki ziemniaczanej.
Przepis na prawdziwe śląskie czorne kluski 1:1
Składniki:
- 2 kg ziemniaków,
- mąka ziemniaczana,
- sól.
Przygotowanie krok po kroku:
- Kilogram ziemniaków zetrzyj na tarce (jak na placki ziemniaczane) lub w szybszej wersji zmiel w maszynce do mięsa. Odstawić na godzinę. Starte surowe ziemniaki dokładnie odcisnąć z wody, jednak nie należy jej wylewać.
- Drugi kilogram ziemniaków obrać, ugotować w osolonej wodzie (dodać troszkę więcej soli niż zwykle gotuje się ziemniaki). Gdy będą miękkie, odcedzić i ubić jak na puree.
- Odciśnięte ziemniaki dodać do przeciśniętych ugotowanych ziemniaków, dokładnie wyrobić, wyrównać powierzchnię.
- Płyn z odciśniętych ziemniaków odstawić na około 10 minut, gdy na dnie powstanie biały osad tzw. szkrobek (skrobia), zebrać go i dodać do masy.
- Z uformowanej masy ziemniaczanej wyjąć 1/4 ziemniaków (podzielić na 4 części) i w to miejsce wsypać tyle mąki ziemniaczanej, aby wyrównać do powierzchni ziemniaków.
- Wydzielić ciasto i uformować kluseczki. Zagotować wodę w garnku (posolić), wrzucać kluseczki do gotującej się wody, czas gotowania - od wypłynięcia na górę ok. 5-7 min.
