Kartacze to rodzaj dużych ziemniaczanych kluchów z mięsnym farszem. Kartacze są znane w całej Polsce, jednak we wschodnich regionach naszego kraju są najbardziej popularne i stanowią podstawę codziennych i świątecznych obiadów. Żelazną zasadą dotyczącą robienia kartaczy jest odpowiednia proporcja ziemniaków.
Te kluchy robi się z ziemniaków ugotowanych i utłuczonych oraz z surowych, startych na tarce w proporcji 1:1. Farsz jest mięsny, najczęściej z gotowanego i siekanego lub zmielonego mięsa. Jednak żeby farsz był smaczniejszy, suwalskie gospodynie dodawały wytopioną słoninę lub podgardle i trochę posiekanej kiszonej kapusty. Już jeden taki kartacz hojnie okraszony boczkiem i cebulką potrafił porządnie nasycić, ale są tak pyszne, że nikt nie poprzestanie na jednym.
Klasyczny przepis na kartacze - pamiętaj o ziemniakach i dwóch dodatkach
Składniki:
- 1 kg ugotowanych ziemniaków, najlepiej mączystych,
- 1 kg surowych ziemniaków startych na drobnych oczkach,
- 4 niewielkie cebule,
- garść kiszonej kapusty,
- ok. 2 łyżek mąki ziemniaczanej,
- 1 kg mięsa z rosołu,
- sól, pieprz do smaku,
- ok. 100 g podgardla,
- 150 g boczku lub słoniny.
Kartacze po augustowsku - sposób wykonania:
- Zacznijmy od mięsa. Teoretycznie kartacze robi się z surowego mięsa mielonego, wymieszanego z przyprawami i cebulą. Oczywiście tak można je przygotować, dziś jednak zajmiemy się przepisem, który znam z pobytu nad jeziorem Necko. Ugotowane mięso zmiel razem z marchewką i cebulą, dodaj przyprawy i wymieszaj.
- Podgardle pokrój w kostkę i wytop je na suchej patelni. Powinny powstać chrupiące skwarki. Następnie dodaj posiekaną kiszoną kapustę oraz mięso. Podsmażaj całość chwilę, aż składniki się połączą. Następnie odstaw, by farsz lekko ostygł.
- Jak masz już gotowy farsz, to czas na ziemniaki. Kilogram obranych i oczyszczonych ziemniaków ugotuj w wodzie z solą, opcjonalnie możesz dodać 2 listki laurowe. Następnie zmiel je i przełóż do miski. Ziemniaki surowe zetrzyj na tarce o drobnych oczkach (pamiętaj, żeby je dokładnie odcisnąć), zetrzyj także dwie cebule. Następnie przełóż do miski z ugotowanymi ziemniakami.
- Do masy ziemniaczanej dodaj mąkę ziemniaczaną i zacznij wyrabiać. Jeśli masa się nie klei, dodaj jajko albo dwa. Jak powinna wyglądać masa na kartacze? Powinna być lepka i zwarta - musisz przecież zakleić w nią farsz. Zamiast jajek możesz dodać więcej mąki ziemniaczanej.
- Z masy ziemniaczanej odrywaj niewielkie kawałki, spłaszcz je w dłoniach i na środku połóż porcję mięsnego farszu. Następnie zalep i "ukulaj", tworząc podłużne kluchy. Pamiętaj, że muszą być mocno zalepione, by farsz nie uciekał podczas dalszej obróbki.
- W dużym garnku zagotuj wodę z solą i wrzucaj kartacze partiami. Gotuj przez 10 minut. Po ugotowaniu wyłów kartacze łyżką cedzakową i hojnie okraś je wytopioną słoniną lub boczkiem i oczywiście cebulką.
Kartacze może i są nieco pracochłonne, ale za to naprawdę pyszne. Jak wspominałam wyżej, możesz je zrobić także z surowego, mielonego mięsa. Wówczas farsz wzbogać podsmażoną cebulką i przyprawami. Pamiętaj jednak, by kartacze z surowym mięsem gotować nieco dłużej, żeby mieć pewność, że mięso "dojdzie".
