Jak przechowywać jajka i do kiedy je jeść? Myć czy nie myć przed jedzeniem? Pytamy eksperta

Paulina Zduniak, Ugotuj.to: Czy jajka, które kupujemy w sklepach, trzeba bezwzględnie przechowywać w lodówce?

Katarzyna Gawrońska, Główny Specjalista Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz: Na zewnętrznej powierzchni opakowań jaj znajduje się informacja zalecająca nam przechowywanie jaj po zakupie w warunkach chłodniczych. Sądzę, że z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa najlepszym miejscem do przechowywania jaj po zakupie jest właśnie lodówka. Niższa temperatura jest korzystna, ponieważ aktywność bakterii w takich warunkach jest ograniczona. Dzięki temu wzrasta trwałość jaj i przez dłuższy okres zostaje utrzymana ich wysoka jakość.

Jeśli nie mamy takiej możliwości lub sami decydujemy się na przechowywanie jaj w innych warunkach, to wybrane miejsce powinno mieć jak najniższą temperaturę. Dodatkowo powinno być suche, pozbawione silnego nasłonecznienia i zbyt niskiej wilgotności powietrza. Należy także unikać nagłych zmian temperatury - to bardzo ważne.

Do kiedy można korzystać z jajek? Czy jeśli przekroczymy datę ważności podaną na opakowaniu, musimy je wyrzucić?

W stosunku do jaj używa się pojęcia daty minimalnej trwałości, a nie terminu przydatności do spożycia. Jest to bardzo ważna informacja.

Termin przydatności do spożycia stosuje się do produktów spożywczych, które szybko się psują i po upływie określonego czasu mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Po przekroczeniu tego terminu, zgodnie z prawem żywnościowym, uznawane są za niebezpieczne.

Natomiast dla jaj określana jest data minimalnej trwałości, która wynosi 28 dni - licząc od dnia zniesienia jaja. Po upływie tego okresu jaja mogą być w dalszym ciągu jedzone i nie stanowią zagrożenia dla naszego zdrowia.

Data minimalnej trwałości to zapewnienie, że - przy zachowaniu optymalnych warunków przechowywania - jaja zachowają swoje właściwości. Przy dłuższym przechowywaniu naturalnie zachodzący proces starzenia się zmienia stopniowo ich właściwości fizyczne i biochemiczne. Jednak, mimo wszystko, nadal nadają się one do użytku. Dlatego tak ważne jest jak najlepsze ich traktowanie po zakupie. Właściwym postępowaniem spowolnimy naturalny proces starzenia się jaj.

Czy zawsze przed użyciem powinno się myć jajka? Czy może tych, które i tak będziemy gotować w skorupkach, nie trzeba myć, a te np. do jajecznicy już tak?

W społeczeństwie funkcjonują na ten temat różne opinie. Osobiście uważam, że jaja powinno się myć przed użyciem bez względu na sposób ich wykorzystania w kuchni i rodzaj obróbki termicznej.

Załóżmy, że wyjmujemy jajko z opakowania i zauważamy, że skorupka jest przybrudzona lub znajduje się na niej np. kurze pióro. Powinno nas to zaniepokoić? Czy może taka sytuacja to jeszcze norma?

Nie powinno to wzbudzać naszych obaw. Nie stanowi to istotnego problemu.

Czy producenci powinni je czyścić, zanim trafią do sprzedaży?

Regulacje prawne UE zakazują mycia i czyszczenia jaj konsumpcyjnych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. Nie mogą tego robić zarówno producenci, jak i zakłady pakowania jaj. Jedyną dopuszczalną czynnością w procesie sortowania, której nie traktuje się jako czyszczenia, jest naświetlanie jaj przez specjalistyczne lampy UV.

Mycie i czyszczenie jaj mogłoby spowodować uszkodzenie skorupy i kutikuli (zewnętrznej powierzchni skorupy). Tymczasem są to naturalne bariery ochronne jajka. Posiadają one wiele właściwości chroniących jajo przed czynnikami zewnętrznymi i blokują przenikanie bakterii do wnętrza jaja, hamują też utratę wilgotności. Sama kutikula stanowi nie tylko ochronę mechaniczną, lecz także chemiczną, z uwagi na zawartość mucyny i nieokreślonych bliżej glikoproteidów.

Na fermach wykorzystywane są nowoczesne technologie - urządzenia do automatycznego zbioru, sortowania, klasyfikacji i pakowania jaj, dzięki którym maksymalizuje się czystość uzyskiwanych produktów. Najbardziej innowacyjne maszyny potrafią skanować jaja już w procesie sortowania i wykrywać zabrudzenia oraz uszkodzenia skorupy. Takie egzemplarze są wychwytywane i oznaczane jako jaja klasy B, a następnie kierowane np. do zakładów przetwórstwa. Nie mogą natomiast trafiać do sklepów detalicznych.

A czy jest coś innego, co powinno nas zaniepokoić, gdy kupujemy jajka?

Jeśli kupujemy produkty o znanym i udokumentowanym pochodzeniu, czyli z ferm nadzorowanych przez Inspekcję Weterynaryjną, powinny być one dla nas bezpieczne. W sytuacji jakichkolwiek nieprawidłowości oznakowanie na skorupie daje nam gwarancję identyfikacji ich pochodzenia.

Gdzie można zgłaszać ewentualne nieprawidłowości?

Jeśli mamy zastrzeżenia wobec zakupionego produktu, radzę skontaktować się z punktem dystrybucji lub bezpośrednio z producentem.