Jesień to ta pora roku, kiedy tłumnie ruszamy na grzybobranie. Gdy wracamy z lasu z pustym koszykiem, jesteśmy zawiedzeni i źli, ale wciąż nie jest to najgorsza sytuacja. Wciąż dochodzi bowiem do fatalnych pomyłek – przynoszenia i spożywania trujących muchomorów sromotnikowych. Często mylimy je z gąską zieloną. Jak odróżnić muchomora sromotnikowego od gąski? Mamy kilka wskazówek, które powinniście sprawdzić przed grzybobraniem.
Gąska zielona – jak rozpoznać?
Gąska zielona Gąska zielona, fot. By Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=28944968
Gąska zielona, zwana także zielonką, gąską żółtą lub peconką, to grzyb bardzo lubiany ze względu na dużą wartość kulinarną. Specjaliści co prawda spierają się, czy jedzenie tego grzyba w dużych ilościach jest bezpieczne, ale sporadyczne spożywanie gąsek nie powinno zaszkodzić.
Gąska zielona to grzyb, który częściowo ukrywa się pod ziemią, a w mchu widoczny jest jedynie jego kapelusz. Z tego względu bywa trudny do znalezienia. Młode owocniki mają kapelusz w dzwonkowatym lub kulistym kształcie (niekiedy o lekko wywiniętych brzegach), u starszych staje się on szeroki i wklęsły. Ma barwę żółtozieloną, nieco jaśniejszą na brzegach. Blaszki gąski zielonej są żółte (od barwy jasnożółtej po wręcz siarkowy odcień żółci), gęsto rozmieszczone. Grzyby te mają wielkość do około 10 cm.
Młody muchomor sromotnikowy – jak wygląda?
Muchomor zielonkawy, sromotnikowy. Mylony m.in. z gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym, muchomorem cytrynowym, młode, słabo wybarwione okazy mogą też być pomylone z pieczarkami Jerzy Opioła / CC BY-SA 4.0
Młode owocniki śmiertelnie trującego muchomora sromotnikowego mają półkolisty kapelusz o zielonkawym kolorze. Ma białawy trzon o barwie żółtozielonej, w którym na mniej więcej 3/4 wysokości znajduje się pierścień, u nasady zaś – bulwa. Blaszki pod kapeluszem są białe i gęste.
Młody muchomor sromotnikowy a gąska zielona – jak odróżnić?
Muchomory sromotnikowe są znacznie większe niż gąski, ale podczas zbierania młodych owocników może dojść do pomyłki. Należy przede wszystkim zbierać całe grzyby, a nie tylko kapelusze, gdyż dzięki temu możemy dokładniej obejrzeć okazy i rozpoznać cechy charakterystyczne. Ta zasada dotyczy oczywiście zbierania wszystkich grzybów, ale w tym wypadku jest bardzo ważna: najbardziej typowe dla muchomora elementy znajdują się na jego trzonie!
Gąska zielona nie ma charakterystycznego dla muchomora pierścienia, nie ma także bulwy (pochwy) u nasady trzonu. Jeżeli znaleziony przez nas grzyb "wyrasta" z takiej pochwy, wyrzućmy go od razu! Blaszki gąski zielonej mają bardziej intensywnie żółty odcień niż te u muchomora sromotnikowego.
Jeżeli zebrane przez nas grzyby są podniszczone i nie można rozpoznać charakterystycznych cech, lepiej je wyrzućmy. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy zebrane przez nas owocniki to rzeczywiście gąski, zostawmy je w lesie. Grzybobranie to nie dyscyplina, w której warto uprawiać brawurę, ponieważ pomyłka może nas kosztować zdrowie, a nawet życie!
