Sromotnik smrodliwy to grzyb, którego nie sposób ominąć przechadzając się po lesie. Nie jest tak dlatego, bo jest wyjątkowo urodziwy, lub dlatego że jego smak jest tak mocno uwielbiany. Ten okaz charakteryzuje się specyficznym i niezapomnianym zapachem. Przez niektórych określany po prostu jako zapach nieprzyjemny, inni porównują go do padliny. To właśnie ta charakterystyczna cecha odstrasza większość. W Polsce znany jest pod wieloma niechlubnymi nazwami śmierdząca panna, śmierdziak, smrodnik, gazówka, słupiak cuchnący, czarcie jajo, lub pod łacińską nazwą "Phallus impudicus L.". Jednak okazuje się, że w niektórych krajach grzyb ten jest prawdziwym rarytasem.
Występowanie
Grzyb występuje w całej Polsce, jest on okazem pospolitym. Rośnie pojedynczo lub w grupach w każdym rodzaju lasu. Można go również spotkać w miejskich parkach, zaroślach i polanach. Wyjątkiem są wyższe górskie położenia. Szukać ich można od maja do listopada.
Charakterystyka
Młody owocnik
Jest to grzyb o charakterystycznym i nietypowym wyglądzie. Młody okaz ma kulisty lub jajowaty kształt o barwie jasnobeżowej. Ma około 5 centymetrów wysokości, a do powierzchni przytwierdzony jest grzybnią, która przypomina grubsze sznury. Jego część ukryta jest pod ziemią. W trakcie rozwoju czarcie jajo pęka i ukazuje się dojrzały owocnik tzw. receptakl. Niedojrzałe owocniki mają lekki zapach, który przypomina rzodkiewkę.
Dojrzały owocnik tzw. receptakl
Może osiągać nawet do 30 centymetrów wysokości, w środku pusty, łamliwy o białym kolorze. Główka przypomina swoim wyglądem smardze, jest w kształcie stożka. Pokryta jest zieloną masą, która wygląda jak galaretka. To w niej znajdują się zarodniki. Grzyb wydziela nieprzyjemny, przypominający padlinę zapach, który większość grzybiarzy odrzuca. Wyczuwalny jest on już z daleka i zwabia nim muchy, które odżywiają się jego galaretowatą masą i dodatkowo ją rozsiewają. Po wyjedzeniu tej części grzyba jest on biały i można zauważyć na nim puste komory.
Czarcie jajo fot.Flickr
Czarcie jajo - afrodyzjak i oryginalny przysmak
Dojrzały owocnik nie zachęca do zerwania, a to przez swój charakterystyczny zapach. Jednak nie odrzuca on każdego. Znajdą się też ci, który pomimo nieprzyjemnej woni skuszą się na ten dar lasu. Jednak większą popularność wśród smakoszy pełni młody owocnik zwany czarcim jajem. Grzyb w tej formie w krajach Zachodu i niektórych miejscach Polski uznawany jest za prawdziwy rarytas. Często jedzony jest na surowo, po wcześniejszym usunięciu galaretowatej masy ze środka. Smakiem przypomina rzodkiewkę, ma również ziemisty posmak.
We Francji i Niemczech wykorzystuje się go jako przyprawę, a także marynuje się i podaje z sosami i mięsem. Dzięki obróbce termicznej czarcie jajo nie mięknie, a nabiera chrupkości.
Jak podaje Karkonoski Park Narodowy jest on uznawany za afrodyzjak, jednak w atlasach jest oznaczony jako niejadalny.