Mangostan właściwy, nazywany też garcynią, smaczeliną, żółtoplą i żółcieczą, to wiecznie zielone drzewo, które pochodzi z Borneo. Obecnie jest jednak uprawiany także w innych regionach Azji Południowo-Wschodniej, m.in. w Tajlandii, Wietnamie, Indonezji, Sri Lance i Malezji, jak również na innych kontynentach, np. w Australii oraz w Brazylii w Ameryce Południowej. Owoce wysyłane są do Chin, Japonii i Europy. W polskich supermarketach również można na nie trafić.
Jak wygląda mangostan?
Owoce są wielkości mandarynki. Pokrywa je gruba, ciemnofioletowa skórka. W środku znajduje się miąższ, na który składa się zwykle od sześciu do ośmiu nasion. Jest biały i miękki, słodki i soczysty, działa orzeźwiająco. Wyglądem może przypominać liczi lub... czosnek. Smak owoców porównuje się do ananasa, moreli, pomarańczy lub słodkiego agrestu.
Mangostan uważany jest za superowoc, często w opracowaniach mu poświęconych nazywany jest "królem owoców". Jest również bohaterem pewnej starej legendy, według której Budda miał spróbować owoców mangostanu podczas wyprawy do dżungli. Jego słodki smak i dobroczynne właściwości zachwyciły Buddę, który go pobłogosławił. Od tamtej pory mangostan dla mieszkańców Azji stał się "darem niebios".
Mangostan - właściwości zdrowotne
Jak czytamy w opracowaniu "Działanie lecznicze owoców mangostanu właściwego" autorstwa Iwony Cieślik, Ewy Cieślik, Iwony Mentel i Katarzyny Bartyzel z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, owoc mangostanu przez wiele osób zaliczany jest do grona najsmaczniejszych ze wszystkich, które występują w przyrodzie. Uznaje się go za najbogatsze w środowisku źródło przeciwutleniaczy. A to niezwykle istotna cecha, ponieważ przeciwutleniacze pełnią w naszym organizmie bardzo ważną funkcję. Zwalczają bowiem nadmiar wolnych rodników, które sprzyjają rozwojowi chorób oraz przyspieszają starzenie. Są to m.in. ksantony, które zalicza się do związków polifenolowych. Pomagają w leczeniu cukrzycy typu 2. Działają też przeciwzapalnie i przeciwwirusowo.
Związki chemiczne, które zawierają owoce mangostanu (są to m.in. alfa-mangostyna oraz gamma-mangostyna) działają przeciwnowotworowo. W artykule "Właściwości prozdrowotne mangostanu" autorstwa Bartosza Kulczyńskiego, Anny Gramzy-Michałowskiej oraz Andrzeja Sidora z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, czytamy, że wykazują one silne działanie hamujące wzrost nowotworowej linii komórkowej czerniaka. Z kolei z wspomnianego wcześniej opracowania dowiadujemy się, że alfa-mangostyna hamuje wzrost komórek linii ludzkiej białaczki.
Mangostan, dzięki obecności wymienionych składników, może być też pomocny w leczeniu stanów zapalnych oraz mózgu oraz odgrywać rolę w zapobieganiu wystąpienia choroby Alzheimera. Wspomaga też leczenie takich chorób jak: nadciśnienie (co z kolei może uchronić przed innymi chorobami sercowo-naczyniowymi), bakteryjne zakażenie jamy ustnej, cukrzyca.
Ponadto mangostan jest niskokaloryczny. Dostarcza potasu, wapnia, sodu, magnezu, żelaza, cynku i fosforu. Jest źródłem witaminy C oraz witamin z grupy B: niacyny, ryboflawiny oraz tiaminy. Zawiera także dużo błonnika pokarmowego.
Jak jeść mangostan?
Mangostan jada się przede wszystkim na surowo. Można robić z niego również soki, koktajle, dżemy i syropy. Należy jednak pamiętać, że mangostan dość trudno się transportuje i przechowuje. Dojrzałe, świeże owoce mogą być trzymane jedynie przez kilka dni. Ten egzotyczny owoc jest również składnikiem suplementów diety. Trzeba jednak podkreślić, że właściwości zdrowotne mangostanu mają działanie pomocnicze, wspierające. By utrzymać organizm w dobrej kondycja ważne są ogólna zdrowa dieta oraz regularna aktywność fizyczna.
