Rogale świętomarcińskie to jeden z ulubionych wypieków Polaków. Gdy zbliża się 11 listopada, pojawiają się niemal w każdej cukierni, piekarni i markecie. Choć większości osób ta data kojarzy się ze Świętem Niepodległości, w Poznaniu obchodzi się wtedy również Dzień Św. Marcina, w ramach którego odbywają się Imieniny ulicy Św. Marcin. To właśnie z tym świętem są nierozerwalnie związane rogale nadziane masą makową.
Rogal świętomarciński a rogal marciński. Skąd różnica?
Uważny i świadomy obserwator z pewnością zorientuje się, że w wielu miejscach rogal świętomarciński nazywany jest np. marcińskim, rogalem z białym makiem, rogalem na 11 listopada itp. Ta różnica w nazewnictwie nie jest przypadkowa. Tylko certyfikowane cukiernie z Poznania i kilku powiatów województwa wielkopolskiego mogą bowiem używać oficjalnej nazwy wypieku. Wynika to z tego, że w 2008 roku rogal świętomarciński otrzymał certyfikat "Produktu o Chronionej Nazwie Pochodzenia w Unii Europejskiej".
Jednak nie każdy lokal na wspomnianym obszarze może automatycznie używać nazwy "rogal świętomarciński". Aby tak było, musi otrzymać Potwierdzenie Prawa do wytwarzania Produktu Regionalnego chronionego Prawem Unii Europejskiej. Lista miejsc, które pieką oryginalne rogale świętomarcińskie, publikowana jest co roku.
Rogale marcińskie u Gessler. Cena może zwalić z nóg
Do poznańskiej, 11-listopadowej tradycji chętnie nawiązuje też Magda Gessler. W cukierni Słodki Słony, której właścicielką jest jej córka Lara, wypieki również są dostępne, choć oczywiście nie są certyfikowane. Dlatego sprzedawane są jako rogale marcińskie z białym makiem, miodem i bakaliami. Ich cena w 2024 roku może jednak przyprawić o zawrót głowy. Przebiła bowiem psychologiczną barierę. Jak podaje fakt.pl, wypiek w porównaniu do 2023 roku zdrożał o sześć złotych - wówczas kosztował 29 zł, obecnie trzeba zapłacić za niego już 35.
Taka cena z jednej strony może szokować, z drugiej jednak Magda Gessler przyzwyczaiła nas do tego, że w jej lokalach tanio nie jest. Kilka lat temu, przy okazji tłustego czwartku, restauratorka tłumaczyła, z czego wynikają wysokie ceny pączków u niej w cukierni.
Kilogram mrożonych malin kosztuje 30 zł. Mrożonych, a nie świeżych. A nasze ciasta są ze świeżych owoców, wszystko robione jest tego samego dnia, nic nie jest odgrzewane. Wszystkie produkty są sprowadzane od najlepszych dostawców, używamy wiejskich jaj, mąki z młyna, prawdziwego smalcu, na którym smażymy pączki
- wyjaśniała na łamach Plejady. Dodała, że pączki smażone są na świeżo, co godzinę. Można więc przypuszczać, że wysoka cena rogali również wynika z podobnych przyczyn.
Warto przy tym dodać, że rogale świętomarcińskie generalnie nie należą do tanich wypieków. Serwis fakt.pl podaje, że w tym roku w certyfikowanych cukierniach średnia cena za kilogram to 50 zł, choć są miejsca, gdzie trzeba zapłacić nawet 80. Jedna sztuka kosztuje więc od 10 do 25 zł przy założeniu, że waga rogala mieści się w przedziale 150-250 g.
Rogale świętomarcińskie. Z czego robi się oryginalne wypieki?
Jak właściwie powstają rogale świętomarcińskie? Jakie składniki są potrzebne? Na stronie Cechu Cukierników i Piekarzy można znaleźć wzór oryginalnej receptury. Z podanych tam proporcji powstanie aż 20 kg rogali. Na ciasto potrzebne są:
- ciasto drożdżowe,
- margaryna do wałkowania.
By zrobić nadzienie, trzeba mieć:
- biały mak,
- okruchy cukiernicze,
- cukier,
- margarynę,
- orzechy,
- rodzynki,
- owoce w syropie lub kandyzowane,
- jaja,
- aromat migdałowy.
Do wykończenia niezbędne są pomada oraz orzechy. Ciasto, z którego robi się rogale marcińskie, to ciasto półfrancuskie, czyli ciasto drożdżowe z dodatkiem margaryny. Podane są też konkretne proporcje:
Rogale zawierają około 60 proc. ciasta, 30 proc. masy makowej, 8 proc. pomady i 2 proc. posypki. Masa makowa składa się z białego maku w proporcji około 30 proc. oraz innych surowców - to jest cukru, masy jajowej, margaryny, owoców w syropie lub kandyzowanych i aromatu migdałowego.
Rogal świętomarciński ma kształt półksiężyca. Jego masa powinna wynosić od 200 do 250 g.
