Zupa rybna wywodzi się z rodzin rybackich. Z resztek ryb, które zostały po połowie, robiło się wywar z różnymi dodatkami. Z czasem stała się daniem bardziej wykwintnym i celebrowanym w różnych krajach.
Hanna Szymanderska w książce Polska Wigilia z 1987 roku twierdzi, że to tradycyjne wigilijne danie polskie, ale nie każdy z nas miał okazję tego specjału skosztować. Zwyczaj robienia zupy rybnej zależy zatem od regionalnej i rodzinnej tradycji.
Do zupy dodaje się czasem owoców morza albo rybiej ikry. Warzywa to sprawa upodobań kucharza i miejscowych zwyczajów. Najczęściej spotkać można zupę z typowymi "rosołowymi" warzywami takimi jak ziemniaki, seler, natka pietruszki, por i marchew.
Zupa rybna z Węgier
Halászlé to węgierska zupa rybna, którą zaczęto przyrządzać pod koniec XIX wieku. Robi się ją najczęściej z karpia, cebuli i papryki. Halászlé różni się w zależności od regionu; mogą się pojawić ziemniaki, pomidory, makaron, ikra i mlecz rybi.
Zupa rybna z Ameryki
Chowder to stały element kuchni anglosaskiej. Zupa chowder jest bardzo popularna w Anglii, Stanach Zjednoczonych, Australii i Nowej Zelandii. Pochodzi, podobnie jak każda zupa rybna, z niewyrafinowanej, domowej kuchni. Nazwa chowder pochodzi od francuskiego chaudiere, czyli słowa określającego prymitywną kuchenkę.
Bazą chowdera są rybie głowy, ości, boczek i owoce morza. Różne regiony serwują ją z rozmaitymi dodatkami - wersja manhattańska na przykład ma w sobie pomidory, a luizjańska lokalne owoce morza i ostrą paprykę. Najpopularniejsza i najstarsza odmiana chowdera pochodzi z Nowej Anglii; powstaje z sercówek zabielanych śmietanką z mąką.
Zobacz również nasz przepis na chowder kukurydziany:
Zupa rybna z Francji
Najsłynniejsza francuska zupa rybna pochodzi z okolic Marsylii, nazywa się bouillabaisse, a jej przodka, zupę kakavia, przyrządzano tam już w VII w. p.n.e. Robi się ją z różnych ryb morskich, pomidorów, czosnku, oliwy, szafranu i pieprzu. Po ugotowaniu zupę odcedza się przez sito, a ryby serwuje się na osobnym talerzu.
Zupa doczekała się własnej planetoidy - na jej cześć w 1992 roku zostało nazwane jedno z ciał niebieskich.
Zarzuela de mariscos z Hiszpanii nazywana jest hiszpańską bouillabaisse.
Zupa rybna z Rosji
Najpopularniejsza rosyjska zupa rybna to ucha. Najpierw sporządza się bulion, potem dodaje warzywa, a na końcu gotuje w wywarze kawałki ryb. Zupa podawana jest z cytryną i koperkiem.
Zupa rybna z Norwegii
Tradycyjna norweska zupa rybna składa się z klopsików rybnych, kawałków ryb i warzyw; zabiela się ją śmietaną. Ma zwykle konsystencję kremu i jest bardzo pożywna.
Zupy rybne święcą tryumfy także w Japonii (misoshiru, suimono) i Tajlandii (tom yum).
Zupa rybna z Polski
Kolej na polską zupę rybną! Możesz ją zrobić z ryb i morskich, i śródlądowych.
Przepis na zupę rybną wigilijną z łososia i makreli
Składniki:
- 1 pęczek włoszczyzny
- 1 surowa wypatroszona makrela
- 250 g surowego filetu z łososia ze skórą
- 1 pomidor malinowy
- kilka nitek szafranu
- 2 łyżki śmietany 18-22 proc. (opcjonalnie)
- 2 łyżki posiekanego koperku
- sól
- pieprz
Sposób przygotowania:
Włoszczyznę obierz, umyj, selera ewentualnie przekrój na pół. Makrelę oczyść i umyj. Warzywa i makrelę przełóż do garnka, zalej 2 i 1/2 litra wody. Dodaj 4 ziarnka pieprzu oraz nitki szafranu. Doprowadź do wrzenia, zmniejsz ogień i przykryj pokrywką. Gotuj ok. pół godziny, aż warzywa będą miękkie, a ryba zacznie się rozpadać. Gdy wywar się gotuje, oczyść i umyj łososia. Usuń skórę, a mięso pokrój w kostkę 2x2 cm. Pomidora umyj, usuń gniazdo nasienne i zmiksuj. Z wywaru wyjmij warzywa, a wywar przelej przez gęste sito. Przetrzyj makrelę przez sito - na sicie pozostaną skóra i ości, gęsty mięsny mus wymieszaj z wywarem. Zupę przelej do czystego garnka, dodaj zmiksowanego pomidora i całość zagotuj. Zmniejsz ogień i do wrzącej zupy dodaj łososia. Gotuj na małym ogniu 8-10 minut. Na koniec dopraw solą i pieprzem. Jeśli używasz, dodaj śmietanę i wymieszaj. Podawaj z posiekanym koperkiem.
Autorki: Paulina Kałka, Zuzanna Wiciejowska (przepis pochodzi z magazynu "Palce Lizać")
