Gołąbki wigilijne można robić na wiele sposobów, niektórzy robią je z grzybami i ryżem, inni z ziemniakami, jeszcze inni z kaszą, ale łupcie, zwane też zawijakami, to wyjątkowa wersja tej potrawy. Odróżnia je kapusta. Klasyczne gołąbki robi się ze sparzonych liści białej lub włoskiej kapusty. Łupcie są wyjątkowe, ponieważ farsz zawija się w liście kiszonej kapusty. Ale nie tylko to sprawia, że ich smak jest niepowtarzalny.
Od wielu lat łupcie są jedną z najważniejszych potraw na Wigilii w moim domu rodzinnym i muszę przyznać, że uwielbiam je jeść i przygotowywać. Podstawą farszu są kasza, grzyby, cebulka i olej rzepakowy tłoczony na zimno. Kasza gryczana musi być koniecznie niepalona, czyli tzw. biała. Moim zdaniem jest dużo smaczniejsza i delikatniejsza w smaku, więc nie dominuje nad grzybami i świetnie współgra z kiszoną kapustą. Jeśli w twoim warzywniaku pojawią się kiszone główki, nie czekaj, tylko kup i przygotuj na wigilię łupcie w starym stylu.
Stary przepis na łupcie wigilijne. Wygrają z barszczem i pierogami
Składniki:
- jedna spora ukiszona główka kapusty,
- 1,5 szklanki kaszy gryczanej niepalonej,
- garść suszonych grzybów,
- 2 większe cebule i czosnek,
- olej rzepakowy tłoczony na zimno,
- sól i pieprz do smaku.
Łupcie wigilijne z białą kaszą - sposób wykonania:
- Najpierw ugotuj kaszę gryczaną z dodatkiem soli. Pod żadnym pozorem jednak nie gotuj jej w woreczkach. Zastosuj stary sposób - jedną szklankę kaszy zalej dwiema szklankami wody i ugotuj, następnie delikatnie uparuj. Ważne, by kasza nie była twarda, może być nawet delikatnie rozgotowana.
- Następnie namocz suszone grzyby, gdy zmiękną, ugotuj je do miękkości z dodatkiem soli i liścia laurowego. Gdy grzyby się ugotują, wyjmij je z wywaru i drobno posiekaj. Wywaru nie wylewaj, dopraw do smaku. W tym czasie posiekaj cebulę i zeszklij ją na oleju rzepakowym z odrobiną soli.
- Oddziel liście z głowy kapusty i sparz we wrzątku. Rób to w gumowych rękawiczkach, gdyż kwas z kapusty może podrażnić dłonie.
- Ugotowaną kaszę umieść w misce, dodaj zeszkloną cebulę, drobno posiekane grzyby i dopraw obficie pieprzem. Całość wymieszaj, a farsz nakładaj na liście kapusty i zawijaj je jak tradycyjne gołąbki.
- Dno garnka posmaruj olejem i wyłóż liśćmi kapusty. Gołąbki układaj ciasno jeden obok drugiego. Na wierzch połóż liście i zalej wszystko wywarem z grzybów. Gotuj pod przykryciem przez około godzinę na małym ogniu, aż liście kapusty kiszonej zmiękną.
Skąd wzięła się nazwa łupcie? W dawnych czasach na Lubelszczyźnie podobno był taki zwyczaj, że przed pasterką młodzi chłopcy zabierali ze sobą wspomniane zawijaki i rzucali nimi w panny, które im się podobały, z okrzykiem "łupcie!", czyli po prostu - łapcie. Jeśli panna złapała, mogło to oznaczać, że jest chętna przyjąć zaloty rzucającego kawalera.
