Składniki:
1,5 kg karpia (lub innej białej ryby)
2-3 posiekane cebule
2 łyżki pokruszonej macy
2 jajka
2 łyżeczki soli
1 łyżeczka mielonego pieprzu
0,5 szklanki wody
Bulion:
odpadki rybne (głowa, skóra, kręgosłup)
2 marchewki
2 cebule
sól
pieprz
Sposób przygotowania:
Rybę oczyść, oskrob, odetnij głowę, usuń oczy i skrzela. Głowę dokładnie umyj i zachowaj do przygotowania bulionu. Zdejmij skórę z ryby i usuń kręgosłup. Dokładnie umyj i włóż do garnka. Dodaj rybią głowę, wlej dwa litry wody, wrzuć marchewki i cebule obrane i pokrojone w plasterki, przypraw solą i pieprzem. Zagotuj i pozostaw na maleńkim ogniu. W tym czasie zrób klopsiki: posiekaj mięso ryby, dodaj cebulę, macę, jajka i wodę, posól i popieprz do smaku. Wymieszaj, ulep nieduże klopsiki. Do wrzącego bulionu rybnego wlej 3 łyżki bardzo zimnej wody i włóż klopsiki. Przykryj i gotuj godzinę na maleńkim ogniu. Zdejmij pokrywkę, gotuj jeszcze pół godziny. Ostudź, wyjmij klopsiki i ułóż je w salaterce. Bulion przecedź przez sitko. Marchewkę wyjmij i dodaj do klopsików. Polej bulionem i wstaw na noc do lodówki.
W zastępstwie rybnej galarety, świetnie sprawdzi się również mus z karpia. Najlepiej przygotować go dzień przed Wigilią, aby zdążył się zsiąść.
Mus z karpia
cytryna
400 g filetów z karpia
sól
biały pieprz
mielony imbir
2 ząbki czosnku
dość duża cebula (70 g)
łyżeczka masła
1/2 szklanki wytrawnego białego wina
100 g gęstej kwaśnej śmietany 22 proc.
4 listki żelatyny
100 ml śmietanki kremówki 30 proc. lub tortowej 36 proc.
natka do dekoracji
Ścieramy skórkę z połowy sparzonej cytryny. Filety skrapiamy sokiem z cytryny, solimy, pieprzymy, doprawiamy imbirem i skórką cytrynową. Wkładamy do rondla, dodajemy posiekane czosnek i cebulę oraz łyżeczkę masła, zalewamy winem, przykrywamy i dusimy. Gdy ryba będzie miękka, wyjmujemy ją z rondla, miksujemy w blenderze i lekko studzimy. Dodajemy śmietanę 22% oraz namoczoną, odciśniętą i rozpuszczoną żelatynę, doprawiamy do smaku. Ubijamy śmietankę kremówkę na sztywno, łączymy z masą rybną. Przekładamy do miseczek wyściełanych przezroczystą folią kuchenną, lekko uderzamy miseczkami o blat, aby usunąć z masy pęcherzyki powietrza. Wstawiamy do lodówki i czekamy, aż mus stężeje. Wyjmujemy z miseczek, usuwamy folię, każdą porcję ozdabiamy półplasterkiem cytryny i natką.
Karp w aromatycznym piernikowym sosie, to doskonała propozycja na wigilijne danie. Możesz wykorzystać do niego zarówno pierniki domowej roboty, jak i te ze sklepu.
Karp w sosie piwno-piernikowym
700 ml piwa (najlepiej ciemnego)
posiekana cebula
posiekana gałązka selera naciowego
listek laurowy
łyżeczka suszonego tymianku
łyżeczka soli
1 kg filetów z karpia pokrojonych na kawałki (takie na jeden kęs)
1/2 szklanki pokruszonych pierników (mogą być np. katarzynki bez polewy)
120 g masła
Piwo wlewamy do rondla, dodajemy cebulę, selera, listek laurowy, tymianek i sól. Zagotowujemy, wkładamy kawałki ryby, zmniejszamy ogień do minimum, gotujemy 10-15 minut. Wyjmujemy karpia łyżką cedzakową, a do wywaru dodajemy pierniki. Gotujemy, aż się zupełnie rozpadną, przecieramy przez sitko. Sos zagotowujemy, dodajemy po kawałeczku zimne masło, stale mieszając - dzięki temu zgęstnieje, zrobi się gładki i lśniący. Sosem polewamy kawałki ryby i podajemy - np. z purée ziemniaczanym.
Fanom azjatyckich kuchni polecamy przepis na karpia z woka. Może zasmakować zwłaszcza tym osobom, które nie przepadają za karpiem przyrządzonym w tradycyjny sposób.
Karp z woka
300 g filetów z karpia
łyżka soku z cytryny
sól
pieprz
cienki por
duża marchewka
100 g groszku cukrowego (płaskie strączki; można zastąpić mrożonym groszkiem)
kawałek (20 g) korzenia imbiru
łodyga trawy cytrynowej
3 łyżki oleju (np. rzepakowego)
łyżeczka ciemnego oleju sezamowego
2 łyżki sosu sojowego
łyżka octu ryżowego
1/2 łyżeczki przyprawy 'Pięć smaków'
posiekany szczypiorek do posypania
Rybę myjemy i osuszamy, kroimy na kawałki o boku 4 cm. Skrapiamy sokiem z cytryny, solimy i pieprzymy, przykrywamy i wstawiamy do lodówki. Pora kroimy wzdłuż na pół, a potem ukośnie na dwucentymetrowe kawałki. Marchewkę kroimy wzdłuż w cienkie plastry (można obieraczką do warzyw). Strączki groszku kroimy ukośnie na połówki, a jeśli używamy groszku mrożonego - rozmrażamy go. Obieramy i siekamy imbir, trawę cytrynową lekko miażdżymy i kroimy na kawałeczki. W woku rozgrzewamy łyżkę oleju rzepakowego, podsmażamy kawałki karpia z obu stron (w sumie 3-4 minuty). Wyjmujemy, zabezpieczamy przed wystygnięciem. Do woka wlewamy pozostały olej, dodajemy kolejno w półminutowych odstępach: marchewkę, pora, groszek, imbir i trawę cytrynową. Wlewamy olej sezamowy, sos sojowy i ocet, dodajemy przyprawę 'Pięć smaków'. Gdy wszystko się zagotuje, ponownie wkładamy do woka kawałki podsmażonego karpia. Podgrzewamy, przekładamy na talerze, posypujemy szczypiorkiem.
Jeśli nie jesteś wielkim amatorem karpia lub przeciwnie - uwielbiasz go i mógłbyś go jeść w każdej postaci, polecamy ci również karpia marynowanego. Czerwone wino sprawia, że na dalszy plan schodzi jego charakterystyczny smak, który wielu osobom przeszkadza. W tej mieszance możesz także zamarynować większe kawałki karpia, które - trochę inaczej niż w poniższym przepisie - później odcedzisz z marynaty i usmażysz na maśle.
Karp marynowany w czerwonym winie
500 g fileta z karpia
1/2 szklanki (125 ml) oleju
Marynata:
2 szklanki (500 ml) wytrawnego czerwonego wina
sok z 1 cytryny
3 łyżki (60 ml) czerwonego octu winnego
2 łyżki siekanego koperku
1 czerwona cebula
2 listki laurowe
1 łyżeczka pieprzu zielonego w zalewie
1/2 szklanki (125 ml) oleju
4 ząbki czosnku
4 łyżki miodu
sól
pieprz
2 białe cebule
Filety z karpia oczyść z ewentualnych ości i skóry, włóż do lodówki na 30 minut, a następnie pokrój w poprzek w cienkie płatki.
Przygotuj marynatę: połącz ze sobą wszystkie składniki i dodaj pokrojoną w piórka czerwoną cebulę. Rybę przełóż do marynaty i odstaw na 5 godzin. Po tym czasie rybę odcedź i przełóż ze wszystkimi składnikami do naczynia z olejem.
Rada: rybę w oleju możesz przechowywać do 5 dni.
Autor: Grzegorz Labuda