Czym właściwie są tytułowe adaptogeny? To nietoksyczne rośliny, które mają pozytywny wpływ na nasze ciało i umysł, między innymi niwelując skutki stresu oraz wspierają organizm w adaptowaniu się do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Należy podkreślić, że nie są magicznym remedium na wszystkie dolegliwości zdrowotne, lecz pełnią rolę wspomagającą. Poniżej publikujemy dwa fragmenty z książki "Adaptogeny" autorstwa Melissy Petitto, która jest swego rodzaju przewodnikiem po wspomnianych roślinach oraz kulinarną inspiracją. Znajdują się w niej bowiem również przepisy na przyprawy i dodatki, do których można wykorzystać właśnie adaptogeny.
Wszechstronna przyprawa zdrowotna
To wspaniała, uniwersalna przyprawa, w której pierwsze skrzypce grają nasiona i suszone liście pokrzywy - oba składniki bez trudu można znaleźć w internecie. Przyprawa ta świetnie sprawdza się jako dodatek do pieczonych warzyw, zup, gulaszy lub jako substytut zwykłej, nudnej soli!
Składniki:
- 1/2 kubka (10 g) suszonych liści pokrzywy, zmielonych,
- 1/2 kubka (65 g) nasion pokrzywy,
- 1/4 kubka (66 g) różowej soli himalajskiej,
- 1 łyżka sproszkowanego, suszonego tymianku,
- 1 łyżka sproszkowanej, suszonej bazylii,
- 1 łyżka sproszkowanej, suszonej pietruszki,
- 1 łyżka sproszkowanego czosnku,
- 1 łyżka sproszkowanej cebuli.
Sposób przygotowania:
Wymieszać wszystkie składniki w misce średniej wielkości. Przechowywać w szczelnym pojemniku w chłodnym, ciemnym miejscu. Smacznego!
fot. Wydawnictwo Buchmann
Pokrzywa (urtica dioica)
Historia
Pokrzywę od wieków stosowano w medycynie ludowej. Ta roślina z grupy okrytonasiennych występuje na północy Afryki, w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Trafność jej potocznej nazwy angielskiej - stinger - mogą poświadczyć rzesze turystów i ogrodników: kontakt skóry lub błon śluzowych z tą rośliną często powoduje uczucie przypominające użądlenie.
W tradycyjnej medycynie chińskiej od dawna używa się nasion pokrzywy do poprawy stanu prostaty i nerek. Z kolei pożywne liście są środkiem zapewniającym odporność oraz zdrowe płuca i nerki.
Korzyści
Pokrzywy zawierają duże ilości żelaza i białka, chlorofil, witaminy A, B1, B2, C i K, a także miedź, wapń i magnez. Liście są znane z właściwości ściągających, moczopędnych, antyalergicznych, stymulujących i rozkurczowych. Obniżają ciśnienie krwi i mają działanie wykrztuśne i antyspazmatyczne. Wysoka zawartość żelaza łagodzi dolegliwości związane z menstruacją: bolesne skurcze i obfite krwawienia. Pokrzywę wykorzystuje się do rozpuszczania kamieni nerkowych. Wspomaga krzepnięcie krwi i pobudza krążenie. Jako środek tonizujący przywraca homeostazę wątroby, nerek, układu immunologicznego, a także odtruwa ciało i krew.
Parzące liście pokrzywy mają też wartości odżywcze. Sama substancja parząca to połączenie acetylocholiny i kwasu mrówkowego – redukują one stany zapalne, poprawiają krążenie, reakcje komórkowe, stymulację naczyń włosowatych i przepływ limfy, pomagają w łagodzeniu bólu przy zapaleniu stawów.
Bezpieczeństwo
Świeża pokrzywa powoduje podrażnienie skóry, z którą wejdzie w kontakt. Liście wykorzystywano jednak jako środek łagodzący ból. Dłuższe przyjmowanie pokrzywy u niektórych może wywoływać podrażnienie żołądka i zwiększoną potliwość. Odradza się ją kobietom w ciąży i w okresie karmienia piersią. Obniża ona poziom cukru we krwi, dlatego cukrzycy, którzy ją stosują, powinni zachować ostrożność, a ze względu na możliwe obniżanie ciśnienia krwi zaleca się rozwagę osobom, które z natury mają je niskie. Przy problemach z nerkami dobrze unikać nadziemnych części tej rośliny, gdyż ich spożywanie może zwiększyć przepływ moczu. Przed jej włączeniem do rutynowych praktyk prozdrowotnych zawsze konieczna jest konsultacja lekarska.
Dawkowanie
Można wykorzystywać wszystkie części rośliny. Nasiona dodaje się do zup i gulaszów od 1 do 2 łyżek stołowych; takie danie można spożywać raz dziennie.
Od 1 do 5 kropli ekstraktu nie częściej niż 3 razy dziennie. Świeże liście można stosować bez ograniczeń.
Powyższe fragmenty pochodzą z książki "Adaptopgeny" Melissy Petitto wydanej przez Wydawnictwo Buchmann 11 października 2023 roku.
