Chleb został odkryty przez archeologów na wykopaliskach Kulluoba, które znajdują się niedaleko wspomnianego miasta. Naukowcy znaleźli go zakopanego pod progiem domu, który został wzniesiony w epoce brązu. Bochenek w dużej mierze zachował swój kształt. Był płaski i okrągły, o średnicy 12 cm. Jest to nietypowe odkrycie, bo, jak tłumaczą archeolodzy, zwykle podczas wykopalisk znajdywane są tylko okruchy. Ten chleb zachował się niemal w całości, ponieważ został zwęglony i zakopany. Wcześniej ktoś oderwał od niego tylko kawałek. Naukowcy przypuszczają, że mógł to być element rytuału.
Odkopali chleb sprzed 5000 lat. Lokalna piekarnia odtworzyła przepis
Do odkrycia doszło we wrześniu 2024 roku, ale dopiero w maju tego roku chleb trafił do Muzeum Archeologicznego w Eskisehir. Bochenkiem zainteresowała się burmistrzyni miasta, Ayse Unluce. Wspólnie z dyrektorem wykopalisk zaczęli rozważać odtworzenie przepisu na chleb sprzed 5000 lat. Najpierw zostały więc przeprowadzone badania, by dowiedzieć się, z czego chleb był zrobiony. Okazało się, że starożytni mieszkańcy tamtych terenów używali: grubo zmielonej mąki z płaskurki, nasion soczewicy, a zamiast drożdży wykorzystywali liść rośliny nieznanego gatunku.
W związku z tym, że starożytnej odmiany płaskurki, z której korzystano przed wiekami, nie uprawia się już w Turcji, trzeba było nieco zmodyfikować przepis. Piekarze użyli więc pszenicy kavilca, a także bulguru i soczewicy. Dzięki temu chleb jest sycący, ma mało glutenu i zero konserwantów. Wypiekany jest w piekarni Halk Ekmek. Codziennie robi się tam 300 starożytnych bochenków.
A te cieszą się dużym powodzeniem. Pierwsze partie wyprzedawały się w ciągu kilku godzin, a do piekarni ustawiały się kolejki. Jeden bochenek kosztował 50 lir tureckich, czyli ok. 4,80 zł.
Niezwykłe odkrycie odpowiedzią na zmiany klimatu?
Znalezienie chleba na wykopaliskach sprawiło, że naukowcy ponownie zainteresowali się uprawą zbóż odpornych na niekorzystne warunki atmosferyczne, a zwłaszcza na suszę. Region, w którym został wykopany bochenek, niegdyś uchodził za bardzo żyzny, ale od wielu lat cierpi z powodu suszy.
Mamy do czynienia z kryzysem klimatycznym, ale nadal uprawiamy kukurydzę i słoneczniki, które wymagają dużo wody
– powiedziała burmistrzyni.
Jej zdaniem odkrycie to lekcja od przodków, by znów zacząć uprawiać zboża mniej wymagające. Dlatego urzędniczka chce przywrócić w regionie uprawę pszenicy kavilca, która jest odporna na suszę i choroby.
