Tradycyjny smalec domowy wytapiany jest najczęściej ze słoniny wieprzowej, z dodatkiem boczku lub podgardla. Ponieważ tłuszczu zwierzęcego w naszej diecie powinno być jak najmniej, nawet osoby zdrowe powinny zachować umiar w spożywaniu smalcu. Jednak jeśli już sięgać po smalec, to najlepiej przygotowany samodzielnie. Oto dwie wersje do wyboru.
Smalec domowy – wersja podstawowa
Składniki:
Słonina im grubsza, tym lepsza. Najlepiej kupić ją w sprawdzonym sklepie, świeżą i pachnącą. Dobrze, by miała kawałki mięsa i była bez skóry (skórę należy bezwzględnie usunąć). Warto wrzucić słoninę na kilkanaście minut do zamrażarki – będzie ją łatwiej pokroić na kostkę o wymiarach 1 na 1 centymetr. Ułożyć jedną warstwę na dnie zimnej patelni, delikatnie posolić, przykryć pokrywką, wolno podgrzewać. Gdy zacznie podskakiwać, wyłączyć palnik, a po uspokojeniu przechylić patelnię i łyżką ostrożnie wybierać tłuszcz. Ponownie podgrzać, do momentu aż skwarki będą chrupiące i rumiane. Postępować tak z całą słoniną aż do wyczerpania produktu. Wytopiony tłuszcz może służyć jako smalec do smażenia i wówczas nie należy łączyć go ze skwarkami. Jeśli jednak chcemy smalcem smarować pieczywo, warto część skwarków dodać do tłuszczu i doprawić do smaku, np. pieprzem lub czosnkiem.
Domowy smalec – wersja premium, z jabłkiem i cebulką
Składniki:
Słonina powinna być jak najświeższa, im mniej ma mięsa, tym bardziej wskazany jest dodatek podgardla lub boczku. Słoninę i mięso pokroić w kosteczkę, ułożyć na zimnej patelni z wysokim rantem. Ustawić średnią moc palnika, pozostawić na 20 minut. Po tym czasie zamieszać i zmniejszyć moc palnika. Smalec będzie się wytapiać przez około godzinę, w tym czasie skwarki skurczą się i zrumienią. W międzyczasie umyć jabłko, obrać je, usunąć z niego gniazdo nasienne, pokroić w kosteczkę. Cebulę obrać i również pokroić w kosteczkę. Po godzinie wytapiania smalcu dodać do niego pokrojone jabłko i cebulę, lekko zwiększyć moc palnika i podsmażać przez kolejne 20 minut. Zdjąć z kuchenki, przestudzić, przełożyć do dużego naczynia lub słoików. Można ewentualnie posypać solą i kolorowym pieprzem. Wstawić do lodówki. Po kilku godzinach będzie gotowy do nakładania na kanapki.
Smalec z gęsi uważany jest za zdrowszy od tradycyjnego smalcu. Medycyna ludowa przypisuje mu właściwości lecznicze (stosuje się go zwłaszcza w przeziębieniach i chorobach układu oddechowego). Nie zostały one jednak udowodnione naukowo. Smalec z gęsi ma wysoką kaloryczność i nie jest pożądanym składnikiem diety, nie nadaje się też do smażenia, jednak jego walory smakowe skuszą wielu.
Składniki:
Skórki i sadło pokroić w kostkę, przełożyć do rondla, dodać wodę i podgrzewać. Gdy zacznie się gotować, mieszać co jakiś czas drewnianą łyżką. Gdy cały tłuszcz się wytopi, a malutkie kawałeczki skóry nabiorą słomkowej barwy, dodać obrane i drobno pokrojone jabłko oraz cebulę. Smażyć dalej, by cebulka nabrała rumieńców, a skwarki się zarumieniły. Zestawić rondel z ognia na 10 minut. Dosypać roztarty w dłoniach suszony majeranek, chili, sól i pieprz. Wymieszać i przelać do kamionkowego naczynia.
Nie każdy wie, że tradycyjny smalec z powodzeniem może zastąpić jego wegetariańska wersja: smalec z fasoli. Smakuje i wygląda podobnie do smalcu przygotowanego z tłuszczów zwierzęcych, a jest znacznie mniej kaloryczny. Oto przepis, który można modyfikować, dodając na przykład skwarki z tofu bądź kaszy gryczanej.
Składniki:
Fasolę zalać gorącą wodą w taki sposób, by woda sięgała około 4 centymetry powyżej poziomu fasoli. Przykryć i odstawić na 10 do 12 godzin do zmięknięcia. Następnie fasolę odsączyć na sicie i obficie przelać zimną wodą. Przełożyć do garnka, zalać zimną wodą i gotować przez około półtorej godziny, aż fasola zmięknie. Fasolę odcedzić i odstawić do wystudzenia. Cebulę obrać, drobno posiekać i podsmażyć na patelni do zeszklenia, z dodatkiem dwóch łyżeczek oleju. Jabłko umyć, obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach, dodać do cebuli, posypać majerankiem i smażyć kilka minut. Fasolę zmiksować blenderem, dodać do niej cebulę z jabłkiem, posolić i popieprzyć do smaku, dokładnie wymieszać. Przechowywać w lodówce. Uwaga: zamiast fasoli suchej można sięgnąć po białą fasolę w puszce.
Osoby z otyłością, wysokim cholesterolem czy chorobami układu sercowo-naczyniowego powinny ze swej diety zdecydowanie wyeliminować smalec. Przepis, który przedstawiamy poniżej, sprawi, że praktycznie każdy będzie się mógł zajadać domowym smalcem bez ograniczeń.
Składniki:
Cebule obrać, pokroić w drobną kostkę. Olej rozpuścić na patelni, dodać cebulę i sól, smażyć na małym ogniu, aż cebula stanie się szklista, a na obrzeżach złota. Umyć i obrać jabłka, pokroić w niedużą kostkę, dodać do cebuli, smażyć ok. 10 minut. Czosnek obrać, pokroić drobniutko, dodać wraz z majerankiem do masy na patelni. Zdjąć z palnika, pozostawić do schłodzenia, przełożyć w słoiki i wstawić do lodówki.
Zobacz też: Jak zrobić masło klarowane? Prosty przepis na masło klarowane