Święconka. Jak przygotować tradycyjną święconkę? Co musi się w niej znaleźć?

Święconka to pokarmy, które wierni przynoszą w Wielką Sobotę do kościoła, aby je poświęcić. Następnie produkty te trafiają na wielkanocny stół - zgodnie z tradycją należy je spożyć z rodziną w trakcie niedzielnego śniadania. Sprawdź, co zrobić, by koszyczek był piękny i pełen świątecznych pyszności!

Święconka - czym właściwie jest?

Święconka to nazwa dla przygotowanych do poświęcenia pokarmów takich, jak np. jajko, kiełbasa, chleb, ciasto. Czynności te przeprowadza się w kościołach w Wielką Sobotę. Wierni przynoszą wówczas do swoich kościołów koszyczki, w których znajdują się tradycyjne pokarmy, ale także coraz częściej można w nich znaleźć także dekoracyjne zajączki czy kurczaczki, słodycze, pisanki etc.

Wielka Sobota to dzień święcenia pokarmów. W przeszłości święciło się wszystkie potrawy przygotowane na wielkanocne śniadanie. Jaja, mięsa oraz ciasta ustawiano na dużym, świątecznie nakrytym stole, przy którym zbierali się wszyscy domownicy i czekali na przybycia księdza. W dzisiejszym świątecznym koszyku symbolicznie powinny znaleźć się jaja (symbol nowego życia) w postaci kolorowych pisanek, sól (ma chronić przed zepsuciem), baranek (symbol zmartwychwstania Jezusa Chrystusa) dawniej formowany z masła lub ciasta, dziś może być z czekolady; chrzan i chleb. Polacy często do koszyka wkładają też kiełbasę czy babkę wielkanocną. Koszyk, najczęściej z wikliny, przystraja się listkami bukszpanu lub borowiny. Piękne koszyki wielkanocne znaleźliśmy dziś w Parafii św. Urszuli Ledóchowskiej w Lublinie.Co włożyć do wielkanocnego koszyka? Nie zapomnij o tych produktach

Z czego może się składać święconka wielkanocna?

Część potraw ma charakter tradycyjny, a część pomysłów na zawartość koszyczków, zmieniała się z upływem czasu. Święconka wielkanocna powinna zawierać:

  • jajka, które symbolizują nowe życie
  • figurkę baranka, który wykonany jest z cukru, czekolady, ciasta lub chleba
  • chleb - albo w formie wypieczonego mikro bochenka, albo w formie ukrojonych kromek
  • wędlinę, a zwłaszcza białą kiełbasę. 
  • sól i pieprz, a także chrzan.

Częstym elementem święconki jest też babka wielkanocna również w postaci maleńkiego ciasta lub też kawałka ukrojonego z większego wypieku.

Zobacz wideo Owsiana babka - idealna na Wielkanoc i nie tylko!

Z czego powinien być wykonany koszyczek na święconkę?

Przyjmuje się, że koszyczek na święconkę wykonany jest z reguły z wikliny lub bukszpanu. Jego wnętrze zaś wyłożone jest lnianą serwetą. Kolor plecionki bywa różny - można znaleźć jasno brązowe, ciemne, ale też malowane np. na biało. Wielkość koszyka zależy od naszych preferencji. Warto jednak pamiętać, że ma on charakter symboliczny i nie musi być ogromny, ponieważ umieszczone tam potrawy nie mają stanowić całego posiłku, a jedynie element tradycyjnego śniadania, przy którym dzieli się święconymi pokarmami tak, jak w okresie świąt Bożego Narodzenia, opłatkiem.  

Jak ozdobić koszyczek ze święconką?

Tutaj wiele zależy od naszej fantazji oraz umiejętności plastycznych. Najbardziej tradycyjną formą jest biała serweta, która już sama w sobie może być dekoracyjna. Jej brzegi mogą być np. haftowane lub zdobione w inny sposób. Może być ona naciągnięta na brzegi koszyka gumką, ale też fantazyjnie umarszczona na brzegach, robiąc dekoracyjną falbanę. W jej brzegi można powtykać drobne gałązki bukszpanu. Niektóre koszyki mają też ozdobne uchwyty, które uplecione są w taki sposób, że można dodatkowo w ich misterną siateczkę wpleść kwiaty, wstążki, listki wybranych roślin itp. Można również użyć perełek i innych ozdób, które podkreślą urok wplecionych roślin. Koszyczek ze święconką będzie też pięknie wyglądał, gdy do zdobienia użyje się bazi, czyli puchatych kwiatostanów np. wierzby. Pojawiają się one właśnie w okresie Świąt Wielkanocnych i stanowią cudowny dodatek również do świątecznych palemek. Oczywiście piękną ozdobą, zwłaszcza gdy wykonana jest własnoręcznie, jest pisanka. Kolorowe koszyczki podobają się zwłaszcza dzieciom, które chętnie uczestniczą w ich zdobieniu.

Kiedy wysiać owies na Wielkanoc?Kiedy wysiać owies na Wielkanoc, żeby móc ozdobić nim stół?

Co wkładamy do święconki? Tradycja na pierwszym miejscu

To, co wkładamy do święconki, zależy od ogólnie przyjętej tradycji w naszym regionie i w rodzinie oraz od naszych własnych preferencji. Najpowszechniej wkładanymi rzeczami są jajka, chleb, wędlina, sól, pieprz, babka wielkanocna. Następnie wspomniane już figurki baranka lub też zajączka wielkanocnego. Jajka czasem są w formie obranych jajek na twardo, a czasem w formie kolorowych pisanek, które obierać będą goście samodzielnie podczas świątecznego posiłku. Ciasto to zwykle babka wielkanocna, ale może też być np. mazurek czy inne wybrane. Nie ma jednak przeszkód, by w koszyczku znalazł się np. ser. Ważne, by zachować umiar i pamiętać, że święconka ma charakter symboliczny.

Zobacz też: Wielkanoc: co powinien zawierać koszyczek wielkanocny? Podpowiadamy

Więcej o: