Kartacze - jak je przygotować? Mamy nietrudny przepis od szefa kuchni

Kartacze to rodzaj sporych, podłużnych ziemniaczanych klusek, popularnych w Europie Wschodniej, zwłaszcza na Litwie. W ich wnętrzu zazwyczaj kryje się mięsny farsz, a podawane są ze śmietaną lub skwarkami (albo jednym i drugim naraz). Jak zrobić kartacze? Przepis z Podlasia od Marcina Budynka na pewno przypadnie wam do gustu.
Zobacz wideo

Kartacze to długie, zwykle dziesięcio- lub dwudziestocentymetrowe kluski z ciasta ziemniaczanego, wypełnione zazwyczaj mięsnym farszem. Ich inna nazwa - cepeliny - odnosi się do kształtu, którym przypominają sterowce, czyli zeppeliny (czyt. cepeliny) - statki, których używano do podróży powietrznych pod koniec XIX. i na początku XX. wieku.

Największą popularnością cieszą się kartacze na Litwie, którą uznaje się za kolebkę tych sycących klusek. Z Litwy rozpowszechniły się jednak również na inne, sąsiednie kraje - w tym Polskę - i dziś bez trudu znajdziemy je w restauracjach czy wśród pierogów na sklepowej półce z gotowymi daniami. Ze względu na bliskość Litwy, danie to jest popularną potrawą kuchni na Podlasiu i Suwalszczyźnie.

Jak zrobić kartacze? Przepis to nie wszystko

Kartacze formujemy w wałeczki o długości 10-20 cm.
Kartacze formujemy w wałeczki o długości 10-20 cm. Fot. Shutterstock

Kartacze przygotowujemy z mieszanki ziemniaków surowych, startych na tarce i ziemniaków ugotowanych, które przed przyrządzaniem ciasta porządnie studzimy. Jeśli będą ciepłe, istnieje ryzyko, że wyjdzie nam ono za rzadkie i ciężko będzie uformować kluski.

Na kartacze wybieramy te ziemniaki, które po ugotowaniu łatwo się rozsypują. W sklepie warto rozejrzeć się na przykład za odmianami: Augusta, Omega, Agria czy Jurata.

Po starciu surowych ziemniaków, odciskamy je nad jakimś naczyniem. Następnie odstawiamy ten płyn. Gdy się rozdzieli, zlewamy wodę, a skrobię, która została na dnie dodajemy do ciasta.

Ważny jest również skład nadzienia. Choć można je zrobić z samej łopatki wieprzowej, smaczniejsze jest np. z mieszanki wołowiny i wieprzowiny. Dzięki temu farsz ma bogatszy smak.

Czym nadziewać kartacze, jeśli nie jemy mięsa? To proste, podobnie jak w przypadku pierogów, farsz możemy przygotować również z kapusty i grzybów, samych grzybów, ziemniaków z twarogiem albo kaszy (np. z cebulą i grzybami lub z wędzonym serem).

Gdy nadzienie jest już gotowe, z ziemniaczanego ciasta formujemy placki, które nadziewamy farszem. Porządnie zlepiamy im brzegi i formujemy wałki o długości ok. 10-20 centymetrów. Gotowe kartacze wrzucamy na osoloną, wrzącą wodę i gotujemy na średnim ogniu przez około 30 minut od momentu wypłynięcia kluski na powierzchnię (im większe, tym dłużej trzymamy je we wrzątku).

Kartacze podaje się zazwyczaj ze skwarkami z boczku oraz pokrojoną w kosteczkę i podsmażoną cebulką. Niektórzy do tego wszystkiego dodają jeszcze kwaśną śmietanę. Jeśli będziecie chcieli odgrzać kartacze, podsmażcie je na patelni (najlepiej na smalcu lub klarowanym maśle).

Kartacze - przepis

Kartacze podlaskie
Kartacze podlaskie Fot. Agata Jakubowska / Agencja Wyborcza.pl

Składniki:

  • 2 kg ziemniaków
  • 3 duże cebule
  • 500 g mielonej wieprzowiny
  • 250 g mielonej wołowiny
  • 250 g wędzonego boczku
  • 1 jajko
  • 1 ząbek czosnku
  • mąka ziemniaczana
  • masło klarowane
  • sól
  • pieprz

Kartacze - sposób przygotowania:

  1. Przesmaż na patelni na klarowanym maśle drobno pokrojone 2 cebule i posiekany czosnek.
  2. Wyrób w misce mielone mięsa z jajkiem, dodaj cebulę i czosnek, dokładnie wymieszaj.
  3. 3/4 ziemniaków zetrzyj na drobnej tarce i odciśnij płyn za pomocą ściereczki lub gazy. Płyn zachowaj - na dnie pojawi się biały osad - skrobia.
  4. Pozostałe 1/4 ziemniaków ugotuj w mundurkach, obierz i przeciśnij przez praskę lub utłucz.
  5. Wymieszaj starte ziemniaki z ugotowanymi, dodaj skrobię. Masę wyrób dokładnie, powinna mieć konsystencję jak ciasto na kopytka. Jeśli masa jest za rzadka, dodaj mąkę ziemniaczaną i ponownie wyrób.
  6. Ciasto uformuj w wałek. Odkrój kawałki o dowolnej szerokości i nadziej przygotowaną wcześniej masą mięsną.
  7. Gotowe kartacze gotuj ok. 30-40 min we wrzącej wodzie.
  8. Przesmaż na złoto na patelni pokrojony w kostkę boczek i trzecią cebulę. Ugotowane kartacze podawaj na ciepło z boczkiem i zrumienioną cebulą.

Autor przepisu: Marcin Budynek (przepis na kartacze i zdjęcie pochodzą z magazynu "Palce Lizać")

Więcej o: