Zastanawiając się, jakie potrawy wigilijne na Podlasiu podawane są podczas tego wyjątkowego wieczoru, warto wiedzieć, że w regionie tym szczególnie silnie kultywowana jest tradycja dwunastu potraw wigilijnych, z których każdej należy spróbować. Pierwszą potrawą na tej liście jest opłatek, zaraz za nim plasują się zupy. Tu mamy do wyboru zazwyczaj barszcz grzybowy lub czysty barszcz z uszkami, ale są domy, w których sięga się np. po zupę rybną.
Barszcz grzybowy
Składniki:
Grzyby umyć, zalać zimną wodą, odstawić na noc do namoczenia. Następnego dnia pokroić, wrzucić do wrzącej wody, gotować kwadrans. Dodać obraną włoszczyznę. Cebulę drobno pokroić, podsmażyć na oleju, dodać do gotującej się zupy. Gotować do miękkości warzyw. Pod koniec gotowania dodać liść laurowy i ziele angielskie, przyprawić solą i pieprzem. Podawać z uszkami.
Dania wigilijne na Podlasiu są daniami postnymi. Jako danie główne podawany jest karp, na stołach pojawiają się też śledzie pod różnymi postaciami. Do oryginalnych podlaskich potraw należą jednakże wareniki (czyli rodzaj pierogów z kapustą i grzybami) oraz wigilijny kulebiak.
Podlaskie wareniki
Składniki:
Grzyby namoczyć i ugotować. Kapustę odcisnąć i ugotować. Cebule obrać, grubo pokroić, zeszklić na łyżce oleju, połączyć z grzybami i kapustą. Zmielić w maszynce o średnich oczkach, przyprawić solą i pieprzem. Z mąki, pół szklanki ciepłej wody i szczypty soli wyrobić ciasto na pierogi, rozwałkować. Wykroić z ciasta krążki, nakładać farsz, zlepić brzegi w falbankę. Wareniki wrzucać na lekko osolony wrzątek, gotować tak długo, aż wypłyną. Resztę oleju rozgrzać na patelni, obsmażyć wareniki na złoty kolor z obu stron.
Wigilijny kulebiak
Składniki:
Ciasto
Farsz
Drożdże rozpuścić w ciepłym mleku. Mąkę wymieszać z pozostałymi składnikami ciasta (prócz żółtka), dodać mleko z drożdżami, wyrobić ciasto i odstawić na godzinę do wyrośnięcia. Suszone grzyby namoczyć w ciepłej wodzie (najlepiej, by moczyły się przez całą noc), odcisnąć i drobno pokroić (nie wylewać wody z moczenia). Kapustę pokroić, umieścić w garnku, podlać wodą, w której moczyły się grzyby, dorzucić pokrojone grzyby. Gotować ok. pół godziny, aż kapusta zmięknie. Odcedzić, dobrze odcisnąć i podsmażyć. Na drugiej patelni podsmażyć posiekaną cebulę i pokrojone pieczarki. Po odparowaniu płynu dodać do nich kapustę z grzybami, doprawić solą i pieprzem. Przestudzić, posiekać lub zmiksować. Ciasto podzielić na dwie części, rozwałkować. Posmarować gotowym farszem, zwinąć jak roladę. Umieścić na posmarowanej tłuszczem blaszce, posmarować rozbełtanym żółtkiem. Piec w nagrzanym do 150 stopni Celsjusza piekarniku przez około godzinę.
Tradycyjne potrawy wigilijne na Podlasiu to m.in. kisiel owsiany, kutia czy kluski z makiem. Ciekawostką są wigilijne racuchy, które podaje się jako deser, a także rzadko spotykany w innych częściach kraju kompot z suszonych łodyg malin.
Kutia
Składniki:
Pszenicę wypłukać, zalać wodą, gotować do miękkości, odcedzić. Podczas gotowania pszenicy mak wsypać do innego garnka, zalać taką ilością wrzątku, by zakryć go całkowicie, gotować do momentu aż ziarenka da się rozetrzeć w palcach. Zdjąć mak z ognia, przecedzić przez sito, zmielić maszynką. Miękką pszenicę wymieszać z makiem, dodać orzechy laskowe w całości, połówki orzechów włoskich, rodzynki oraz skórkę pomarańczy. Starannie wymieszać, dodać śmietanę i miód. Przykryć i odstawić na noc do lodówki. Przed podaniem przełożyć do innego naczynia i udekorować bakaliami.
Kluski z makiem
Składniki:
Z mąki, wody i soli zagnieść ciasto, rozwałkować, oprószyć mąką i pokroić na kwadraciki. Ugotować w osolonej wodzie, przelać na sitku zimną wodą, odcedzić. Mak sparzyć wrzątkiem, trzykrotnie zmielić, dodać miód, skórkę pomarańczową, rodzynki i orzechy, dokładnie wymieszać, delikatnie połączyć z kluskami.
Kompot z łodyg malin
Składniki:
Łodygi opłukać, połamać na kawałki, włożyć do garnka. Zalać litrem wrzątku, gotować kwadrans pod przykryciem. Odstawić. Po przestudzeniu do 40 stopni Celsjusza dosłodzić miodem.
Wigilijne racuchy
Składniki:
Z mąki, odrobiny ciepłej wody i drożdży zagnieść ciasto. Dodać szczyptę soli i cukru oraz opłukane rodzynki. Drewnianą łyżką wyrobić ciasto o konsystencji śmietany. Odstawić na co najmniej godzinę w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Po tym czasie na rozgrzany na patelni olej nakładać łyżką porcje ciasta. Usmażyć, oprószyć cukrem pudrem.
Najczęściej spotykane potrawy wigilijne na Podlasiu? Oto lista:
Zobacz też: Potrawy wigilijne we Francji. Co jada się w Boże Narodzenie nad Sekwaną?