Gołodupce, czyli postne gołąbki po lubelsku. Smakują lepiej, niż się nazywają, ale wybierz odpowiednią kaszę

Posłuchaj artykułu (ładuję...)
Gołodupce, zawijaki, łupcie. To niektóre z regionalnych nazw wigilijnej potrawy, którą wszyscy z Lubelszczyzny znają i kochają. Przepis na postne gołąbki w kiszonych liściach kapusty jest naprawdę prosty, ale najlepsze wychodzą na konkretnym rodzaju kaszy. Najlepiej sprawdzi się biała gryczana. Oto przepis na najlepsze wigilijne danie.

Więcej przepisów znajdziesz na naszej stronie głównej Gazeta.pl

Zobacz wideo

Zacznijmy może od tej nietypowej nazwy. Kiedy mówimy o tej potrawie, zazwyczaj używamy po prostu nazwy zawijaki albo, rzadszej - łupcie. O gołodupcach mówiła już moja babcia, która poznała tę nazwę od swojej babci - czyli to określenie ma na pewno więcej niż 150 lat. To nazwa regionalna, której nie zna Internet, jedynie starsi ludzie z Lubelszczyzny wiedzą, jak najlepiej zrobić gołodupce.  Dlaczego właściwie postne gołąbki nazywa się gołodupcami? Ta chwytliwa nazwa wzięła się z biedy, a raczej z umiejętności radzenia sobie z nią ludzi z dzisiejszego województwa lubelskiego i kawałka Podkarpacia.

Kiedyś "gołodupiec" to był po prostu biedak, a gołodupce to nic innego jak potrawa biedoty. Ale jak właśnie bywa ze starymi przepisami, te teoretycznie biedne gołąbki smakują lepiej niż  mięsne. Od lat gołodupce podawane są na wigilijnych stołach, a niektórzy znają tę potrawę pod nazwą zawijaki lub po prostu - postne gołąbki. Farsz to uparowana biała kasza gryczana z dodatkiem grzybów i cebuli podsmażonych na oleju rzepakowym. Całość zawija się w kiszone liście kapusty i gotuje jak normalne, mięsne gołąbki. 

Gołodupce - przepis na postne gołąbki

Składniki:

  • 1 główka kiszonej kapusty
  • 1,5 szklanki białej kaszy gryczanej
  • garść suszonych grzybów
  • 2 cebule
  • sól, pieprz, liście laurowe
  • olej rzepakowy

Sposób wykonania:

  1. Zacznij od uparowania kaszy. Zawsze stosuję metodę 1:2 - 1 szklanka kaszy na 2 szklanki wody. Zagotuj wodę z odrobiną soli, następnie wsyp kaszę i mieszaj, aż wchłonie całą wodę.  
  2. Grzyby namocz i ugotuj do miękkości w wodzie z solą i liściem laurowym. Następnie odcedź i drobno posiekaj lub zmiel w maszynce. 
  3. W głębokiej patelni rozgrzej olej rzepakowy (ten ciemny) i lekko go osól, żeby zniwelować charakterystyczną goryczkę. Następnie dodaj cebulę posiekaną w drobną kostkę. Kiedy się zeszkli, dodaj uparowaną kaszę i grzyby.
  4. Podsmażaj farsz, aż smaki się przenikną, w razie potrzeby dopraw do smaku solą i pieprzem.
  5. Z ukiszonej główki kapusty odrywaj liście. Polecam założyć do tego gumowe rękawiczki - kwas źle działa na dłonie. Dodatkowo przy tej czynności warto otworzyć okno - zapach kiszonej kapusty będzie bardzo intensywny. 
  6. Na środek każdego liścia połóż porcję farszu i zawiń je tak, jak tradycyjne gołąbki. Następnie ułóż je w garnku i zalej wodą. Gotuj przez godzinę na wolnym ogniu, aż kiszone liście zmiękną.

Główki kapusty ukiszone w całości bez problemu znajdziesz w większych marketach lub dobrze zaopatrzonych warzywniakach. Jeśli nie znajdziesz główek w całości - szukaj kiszonych liści, znajdziesz je bez problemu.

Kiszone główki kapusty do zawijaków
Kiszone główki kapusty do zawijaków Fot. Redakcja

Ciekawostka: Przed wojną w niektórych wsiach obok Lublina istniała pewna wigilijna tradycja związana właśnie z tą potrawą. Przed pasterką młodzi chłopcy czekali koło kościołów na dziewczęta, które im się podobały. Kiedy umiłowana panna się zjawiła, młodzieniec rzucał w nią zawijakiem, krzycząc "łupcie!" - czyli - łapcie. Jeśli panna złapała gołąbka, oznaczało to, że zgadza się na zaloty.

Więcej o:

Komentarze (9)

Gołodupce, czyli postne gołąbki po lubelsku. Smakują lepiej, niż się nazywają, ale wybierz odpowiednią kaszę

burek_polny
3 lata temu
Czym sa golodupce?
Nowa elita PiSS?
tow.anton.maciorow
3 lata temu
Na Lubelszczyźnie najczęściej jednak występują gołodupce umysłowe.
paili
3 lata temu
Na Lubelszczyźnie mamy też potrawę zwaną psiochą, jak kogoś takie nazwy ekscytują
manowiec
3 lata temu
Tego lata jadłem takie gołodupce w Rumunii.
Zgłoś komentarz

Czy masz pewność, że ten post narusza regulamin?

Wystąpił błąd, spróbuj ponownie za chwilę
Dziękujemy za zgłoszenie

Komentarz został zgłoszony do moderacji

Nadaj nick

Nazwa użytkownika (nick) jest wymagana do oceniania, komentowania oraz korzystania z forum.

Wpisz swój nick
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie za chwilę

Użyj od 3 do 30 znaków. Nie używaj polskich znaków, wielkich liter i spacji. Możesz użyć znaków - . _ (minus, kropka, podkreślenie).